އިސްލާމް ދީނުގައި މައިގަނޑު ފަސްކަމެއް ހިމާޔަތްކޮށް ރައްކާތެރިކުރުމަށް އަމުރުވެވިފައިވެއެވެ. އެއީ ތިމާގެ ފުރާނަޔާއި، ބުއްދިއާއި، މުދަލާއި، ދަރިފަސްކޮޅާއި ދީނެވެ. މިސަބަބުތަކަށްޓަކައި އިސްލާމްދީނުގައިވަނީ ގަސްތުގައި މީހަކު މެރުމާއި، ވައްކަންކުރުމާއި، ރާ ބުއިމާއި، ޒިނޭކުރުމާއި މުރުތައްދުވުމަށް ހަރުކަށި އަދަބު ކަނޑައަޅުއްވާފައެވެ.
މިއަދުގެ ދުނިޔޭގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކާގޮތުގައި ރަލާއި މަސްތުވާ އެހެނިހެންތަކެތީގެ ނުރައްކާ އަންނަނީ ހައްދެއްނެތި އިތުރުވަމުންނެވެ. މި ވަބާގެ ސަބަބުން ގެއްލިގެންދާ ފުރާނައިގެ އަދަދު ވަނީ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ މިންވަރަށް އިތުރުވެފައެވެ. ހަމައެކަނި އެމެރިކާގައިވެސް ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ސަބަބުން އަހަރަކު 100،000 (އެއްލައްކަ) މީހުންމަރުވެއެވެ. ރަލުގެ ސަބަބުން އިންސާނާގެ ނޭވާލުމުގެ ނިޒާމް ގަޑުބަޑުކޮށްލައެވެ. އަދި އޭގެ އަސަރު ސީދާ ލޭގެތެރެއަށް ފެތުރުމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑުގެ ކޮންމެ ގުނަވަނަކަށްވެސް އޭގެ ނޭދެވޭ އަސަރުކުރުމަކީ އެކަށީގެންވާކަމެކެވެ.
ރަލުގެ ސަބަބުން މީހާގެ ސިކުނޑީގައިވާ ވިސްނުމުގެ ބާރު ދައްކޮށްލާ ހޭވެރިކަން ކުޑަކުރުވައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އޭނާގެ ޢަމަލުތައް ބަދަލުވެގެންދަނީ އޭނާއަށް ރައްކާތެރިނޫން ގޮތްތަކަކަށެވެ. ރަލަކީ އޭގައި ތަފާތު ނޭދެވޭ އެތައް އަސަރުތަކެއް އެކުލެވިގެންވާ އެއްޗެކެވެ. އެގޮތުން ތިމާގެ ލޮލުގެ ފެނުމަށް ބަދަލުއައުމާއި، ހިއްސުތަކުގެ ބާރު ކަނޑުވާލުމާއި، ހަށިގަނޑު މިސަރާބުކުރުމުގެ ބާރު ހަލާކުކޮށްލުމާއި، ސިކުނޑީގެ މަސައްކަތްތައް ހުއްޓުވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ގިނަ ޢަދަދަކަށް ރާ ނުވަތަ މަސްތުވާ ބާވަތްތައް ބޭނުންކުރުމުން ބަނޑުގެ ތަފާތު ބަލިތައް ޖެހުމާއި، ޖިންސީގޮތުން ތިމާ ބަލިކަށިވުމާއި، ހިތާއި ނޭވާލުމުގެ ނިޒާމު ހަލާކުވެއެވެ.
ރާ ނުވަތަ މަސްތުވާތަކެތީގެ އަސަރު ތިމާގެ ލޭގައި ގިނަވެއްޖެނަމަ ތިމާއަށް ހެދޭ ގޯސްތައް އިތުރުވެގެންދެއެވެ. އަދި ކަންކަމަށް ހަރަކާތްތެރިވުމުގެ ސްޕީޑްދައްވެ، ތިމާގެ ކޮންޓްރޯލް ކަންކަމުގައި ދޫވާގޮތްވެއެވެ. އެގޮތުން ކާރު ސައިކަލްފަދަ ތަކެތި ދުއްވުމުގައި އެތަކެތީގެ މައްޗަށް ތިމާގެ ބާރު ގެއްލޭގޮތްވެއެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ ރަލުގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ހިތުގައި ތިމާގެ ނަފުސާއިމެދު ހަޤީޤަތާ ޚިލާފް އިތުބާރެއްއުފެދި ތިމާއަށް ހެދޭ ގޯސްތައް ދެނެގަތުމަށް އުނދަގޫވެއެވެ.ހަމަ އެހެންމެ ރަލުގެ މަސްތަކީ އޭގެސަބަބުން ތިމާއާއި ތިމާގެ އާއިލާއާއި އަނބިދަރިންނާއި ރަޙްމަތްތެރިންނާއި އެކުގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނާއިމެދު އޮންނަ ގުޅުމަށް ބުރޫއެރުމަށް މެދުވެރިކުރުވާ ކަމެކެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ ތަފާތު އެހެނިހެން ކުއްތަކާއި ޖަރީމާތަކަށް އަރައިގަތުމަށް ކޮށިގެންދާ ފަހި މަގެއްވެސްމެއެވެ.
އިސްވެ ބަޔާންކުރެވިގެން އެދިޔައީ ދުނިޔަވީ ޢިލްމުން ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއިމެދު ހޯދިފައިވާ ތަފާތު ހޯދުންތަކެވެ. ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު އިސްލާމީ ވާއިދެއްކަމުގައިވާ ސީރިޔާގެ ޔުނިވަރސިޓީ އޮފް ހަލަބްގެ ޝަރީއާގެ ޕްރޮފެސަރ ޑރ. މަޙްމޫދު އައްކާމް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
ސައިންސްގެ ހޯދުންތަކުން ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ އެތަކެއް ގެލުންތަކެއްވަނީ ދެނެގަނެވިފައެވެ. އެގޮތުން ސިކުނޑިއާއި، ހިތާއި އެހެނިހެން ހަށިގަނޑުގެ ތަފާތު ގުނަވަންތަކަށް ކުރިމަތިވާ ބަލިމަޑުކަންހިމެނެއެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ސަބަބުން އިންސާނާގެ ދަރިން ލިބުމުގެ ނިޒާމަށް ބޮޑެތި މައްސަލަތަކާއި ކުރިމަތިވެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އެފަދަ މީހުންނަށް ލިބޭ ކުދިން އައިބުވުންފަދަ އެތަކެއް ހިތާމަވެރިކަންތައްތަކާއި ކުރިމަތިވެގެންދެއެވެ.
ހަމައެހެންމެ ރަލުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ފައިސާގެ މައްސަލަތަކާއިއެކު ތަފާތު އިޖްތިމާއީ މައްސަލަތަކާއިވެސް ކުރިމަތިލާންޖެހެއެވެ. އެގޮތުން އެކަކު އަނެކަކަށް ކުރާ އިތުބާރުގެއްލި ތިމާގެ ލަދުހަޔާތާއި އަބުރު ގެއްލުމުގެ ސަބަބުން އާއިލީ ގުޅުން ބަރުބާދުވެ އާއިލާތައް ރޫޅިގެންދިއުމަށް މަގުފަހިވެއެވެ. އިސްލާމް ދީނުގައި ރާ ހަރާމްކުރެއްވުމުގެ ހިކުމަތާއިބެހޭގޮތުން އިތުރަށް އަލިއަޅުއްވާލައްވަމުން އިސްލާމްދީނުގެ މަޝްހޫރު އިލްމުވެރިއެއްކަމުގައިވާ ޝޭޚް ޔޫސުފް އަލް ޤަރުދާވީ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
އަރަބި ބަހުގައިވާ ޚަމްރުގެ މާނަ ހިމެނިގެންވަނީ އެ އެއްޗެއް ބުއިމުން ތިމާގެ ހަމަބުއްދި ފިލައިގެންދާ ކޮންމެ އެއްޗަކަށެވެ. ރާ ބުއިމުގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ބުއްދިއާއި، ސިއްހަތާއި، ދީނާއި، ދިރިއުޅުމަށް ކުރާ މަސައްކަތްތަކަށް އެތަކެއް ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުރުވާކަމީ ކޮންމެ މީހަކުމެ ޤަބޫލުކުރާނޭ ކަމެކެވެ. އާއިލާއެއްގެ ބަލަދުވެރިއެއްކަމުގައި ހުންނަ މީހަކު މިވަބާގާޖެހި އޭނާގެ އާއިލީ ޒިންމާތަކާއި އަނބިދަރިންގެ މައްޗަށްވާ ހައްޤުތަކުގެ މަތިން ހަނދާންނައްތާލައިފިނަމަ ކުރިމަތިވެގެންދާނޭ އިޖްތިމާއީ މައްސަލަތަކަކީވެސް މިކަމަށް ހެކިލިބިގެންދާ ސާފު މިސާލެކެވެ. ހަމަ އެއާއެކު މިއަދު ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކުގައި އިތުރުވަމުންދާ ރޫޙާނީ، ނަފްސާނީ، ޖިސްމާނީ، އަދި އަޚްލާގީ ޖަރީމާތަކަކީވެސް ރާބުއިން އާންމުވުމުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވަމުންދާ މައްސަލަތަކެވެ.
ރަލާއި މަސްތުވާތަކެއްޗާއިބެހޭގޮތުން ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި ރަލާއި މަސްތުވާތެކެތީގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެފައިވާ މައްސަލަތަކަކީ އިންސާނިއްޔަތާއި ކުރިމަތިވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު މުސީބާތެވެ. ދުނިޔޭގައި މިވަބާގައިޖެހި ތަފަތު ނުރައްކާތެރި ބަލިތަކާއި ހަނގުރާމަކުރަމުންދާމީހުންނާއި މި ވަބާގެ ސަބަބުން ރޫޅި ވިއްސިވިހާލިވެފައިވާ އާއިލާތަކާއި، ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ ވިޔަފާރިތަކާއި، އަމިއްލަ އަށް ފުރާނަދުއްވާލާފައިވާ މީހުންގެ މަޢުލޫމާއެއްކޮށް ހިސާބުކޮށްފިނަމަ ރަލާއި މަސްތުވާތަކެއްޗާއި ދެކޮޅަށް ދުނިޔޭގައި ކުރެވޭ މަސައްކަތާއި ދެކެވޭ ވާހަކަތަށް މާ މަދުކަމުގައި ޤަބޫލުކުރަންޖެހެއެވެ.
ޖާހިލިއްޔަ ޒަމާނުގައި އަރަބިންނަކީ ރާބުއިމާއި މަސްތުވުމުގެ ޕާޓީތައް ބޭއްވުމަށް ވަރަށް ޝައުޤުވެރިވެ އެކަމަށް ދެވިހިފާފައިވާ ބައެކެވެ. އެބައިމީހުން ރަލާއިމެދު އުފެދިފައިވާ ލޯބި އެބައިމީހުންގެ އެޒަމާނުގެ އަދަބިއްޔާތުގެ ތެރެއިން ސާބިތުވެއެވެ. އެބައިމީހުންގެ އަދަބިއްޔާތާއި ޅެންވެރިކަމުގައި ރަލަށް ނިސްބަތްކޮށް އެތަކެއް ސަތޭކަ ބަސްތަކެއް ހެދިފައިވެއެވެ.
އަސްލާމްދީން އަރަބިންގެ ތެރެއިން މިނުބައި އާދަ ނައްތާލާ އެބައިމީހުން ޠާހިރުކުރައްވާފައިވަނީ އެބައިމީހުންނަށް އެކަން އެންމެބޮޑަށް ވިސްނާ ރައްކާތެރިވެވޭނޭހެން ހިކުމަތްތެރިކަމާއިއެކުގައެވެ. އެގޮތުން ރާ ހަރާމް ކުރައްވާފައިވަނީ ތަފާތު އެކިއެކި ސްޓޭޖްތަކެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. ފުރަތަމަކަމަކަށް މާތް ﷲ މި އުންމަތައް ބަޔާންކޮށްދެއްވީ ރަލާއި މަސްތުވާ ތަކެއްޗަކީ އޭގެ ފައިދާއަށްވުރެ ގެއްލުން ބޮޑު އެއްޗެއްކަމުގައެވެ. އަދި އޭގެ ފަހުގައި ރާބޮއި މަސްތުވެގެންވާ ހާލު ނަމާދާއި ގާތްނުވުމަށް އަމުރުކުރެއްވެވިއެވެ. އަދި އެންމެފަހުން ސޫރަތުލް މާއިދާގެ އަންނަނިވި އާޔަތް ބާއްވާލައްވާ ރަލަކީ ހަރާމްއެއްޗެއްކަމުގައި މިއުންމަތަށް ކަނޑައެޅުއްވިއެވެ.
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ހަމަކަށަވަރުން،ރާއާއި، ޖުވާކުޅުމާއި، އަޅުކަންކުރަން ހަދާފައިހުންނަ ބުދުތަކާއި، ނަޞީބު ހުރިގޮތް ބަލަން ގެންގުޅޭ ދުނިދަނޑިތަކަކީ، ޝައިޠާނާގެ ޢަމަލު ތަކުގެ ތެރެއިންވާ މުޑުދާރުތަކެއްޗެވެ. ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން އެކަންތަކާއި ދުރުވެގަންނާށެވެ! (އެއީ) ތިޔަބައިމީހުން ދިންނަވައި ނަޞީބު ލިބިގަތުމަށްޓަކައެވެ.
ޝައިޠާނާ އެދޭކަން ކަށަވަރީ، ރާއާއި، ޖުވާގެ ސަބަބުން، ތިޔަބައިމީހުންގެ މެދުގައި އަދާވާތްތެރިކަމާއި، ރުޅިވެރިކަން އުފެއްދުމަށެވެ. އަދި ﷲ ހަނދުމަކުރުމާއި، ނަމާދުކުރުމަށް ތިޔަބައިމީހުންނަށް ހުރަސްއެޅުމަށެވެ. ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ތިޔަތިބީ އެކަންތައް ހުއްޓާލަންހެއްޔެވެ؟ (އެބަހީ: ހުއްޓާލާށެވެ!) (ސޫރަތުލް މާއިދާ 90،91)
މިދެއާޔަތުގައި މާތްﷲވަނީ ރަލާއި ޖުވާކުޅުމާއި އަޅުކަންކުރަން ހަދާފައިވާ ބުދުތަކާއި، ނަސީބުބެލުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ދުނިދަނޑިތަކަކީ ހަރާމްކަންތައްތައްކަމުގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައެވެ. އަދި އެކަންތައްތައް ކަނޑައަޅުއްވާފައިވަނީ ޝައިޠާނާގެ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ހަޑި މުޑުދާރު އަމަލުތަކެއްކަމުގައެވެ. މިއީ މާތްﷲ އެކަލާނގެ މި އުންމަތައް ބާއްވާލެއްވި ދުސްތޫރުގައި ވަރަށް ނުބައިކަންބޮޑު ކަންކަމަށްމެނުވީ ބޭނުންކުރައްވާފައިނުވާ ބަސްފުޅެކެވެ. އެކަލާންގެ އަޅުތަކުންނަށް އަމުރުކުރައްވާފައިވަނީ ސަލާމަތްކަން ލިބުންވަނީ ޝައިޠާނީ އެނުބައި އަމަލުން ސަލާމަތްވެގެންކަމެވެ. އެހެނީ ރަލާއި މަސްތަކީ އޭގެސަބަބުން ތިޔަބައިމީހުންގެ މެދުގައި އަދާވަތްތެރިކަން އުފެދި ﷲ ހަނދުމަކުރުމުން ތިޔަބައިމީހުން ދުރުކުރުވާކަމަކަށް ވާކަމަށްޓަކައެވެ.
އެކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް ބާއްވާލެއްވުނު މިއާޔަތް މީސްތަކުންނަށް ބަޔާންކޮށްދެއްވުމުން އެކަލޭގެފާނުގެ އަޑުއެއްސެވުމަށް ތިއްބެވި އެންމެހާ ބޭކަލުން ބިރުފުޅުން ކީރިތިކުރެއްވޭ ޙާލުކޮށްޅުގައި ވިދާޅުވަމުން ގެންދެވީ "ތިމަންމެން އަޑުއަހާ ކިޔަމަންވަމެވެ" މިފަދައިންނެވެ. އަދި އެ އާޔަތްތައް ބާއްވާލެއްވުމުގެ ސަބަބުން ރަލުގެ މަސްތައް ދެވިހިފާފައިވާ އަރަބިން އެއަށް އިޖާބަދިނީ ކިހިނެތްތޯއެވެ؟ އެބައިމީހުން އެވަގުތު ބޮމުންދިޔަ ރާތަށިތަކުގެ ބާކީ ހުރިބައި ބިންމައްޗަށް އުއްކަވާލެއްވިއެވެ. އަދި ގޭގައި ރައްކާކޮށްފައިވާ ކަންވާރުތަކާއި ރުނބާތައް ބިންމައްޗަށް ބަންޑުންކޮށްލެއްވިއެވެ.
މިއަދު ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކުގެ ސަރުކާރުތަކަށްވަނީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއި އޭގެ ސަބަބުން ލިބެމުންދާ އިޖްތިމާއީ ގެއްލުންތަކާއި ވަކި ވަކި ފަރުދުންނަށާއި އާއިލާތަކަށް ކުރިމަތިވަމުންދާ ގެއްލުންތަށް ރަނގަޅަށް ފަހުމްކުރެވިފައެވެ. އެގޮތުން އެމެރިކާފަދަ ޤައުމުތަކުން ރަލުގެ ނުބައިކަމުގެ ސަބަބުން ރާ ބުއިންމަނާކުރާ ޤަވާއިދުތައް އެކުލަވާލާ ފާސްކޮށް އެއަށް ޢަމަލުކުރެވޭތޯ މަސައްކަތްކޮށްފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް މިކަމުގައިވެސް ކުރި ހޯދިފައިވަނީ ހަމައެކަނި އިސްލާމްދީނަށެވެ.
ނަޞާރާ ޗާޗްތަކުގެ އަހުލުވެރިންގެ މެދުގައި ރަލާއިމެދު ވަނީ ތަފާތު ޚިޔާލުތައް ފެތުރިފައެވެ. އެގޮތުން އެއްބަޔަކުދެކޭގޮތުގައި އެބައިމީހުންގެ ބައިބްލްގައިވަނީ މަދު މިންވަރަކަށް ރާ ބުއިން ހުއްދަކޮށްފައެވެ. އެއީ އޭގެ ސަބަބުން ހަޖަމްކުރުމުގެ ނިޒާމަށް އެހީތެރިވެދޭކަމަށްޓަކައިކަމަށް ވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިއީ ހަޤީޤަތަކަށް ވީނަމަވެސް ކުޑަ މިންވަރެއްގެ ރާފޮދެއް ބުއިމަކީ ނުވަތަ މަސްތުވާ އެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމަކީ އޭގެސަބަބުން އޭގެ ގިނަ މިންވަރު ބޭނުންކުރުމަށް މީހާ ޝައުޤުވެރިކުރުވާ އެއްޗެކެވެ. އެގޮތުން ކުޑަ އެތިކޮޅަކުން ބޮޑު ތައްޓަކަށް ބަދަލުވެ އެއް ތަށިން ދެތައްޓައް ބަދަލުވެ އެންމެފަހުން މީހާގެ ހަމަބުއްދި ފަލާގޮސް ކުރިންދެންނެވުނު ހުރިހާ ނުބައިކަމެއްގެ އަސްލުކަމުގައި އެކަން ވެގެންދާކަމަށްޓަކައި އިސްލާމްދީން ވަނީ މިނުބައި ޝައިޠާނީ ޢަމަލު ހަރާމްކުރައްވާފައެވެ. އަދި އޭގެ ވިޔަފާރިވެސް ހަރާމްކުރައްވާފައެވެ.
ހަދީސްފުޅުކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. "މާތްﷲ ކަމެއް ހަރާމްކުރައްވައިފިނަމަ އޭގެ އަގުވެސް ހަރާމްކުރެއްވިއެވެ" (އަބޫދާވޫދު 3488). އަދި ހަމަ އެހެންމެ ޖާބިރު އިބްނު އަބްދުﷲ (ރަހިމުﷲ) ރިވާކުރެއްވި ހަދީސްފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. ރަސޫލުﷲ
ހަދީސްފުޅުކުރައްވަނިކޮށް ތިމަން އަޑުއެހީމެވެ. "ﷲ އާއި އެކަލާނގެ ރަސޫލާވަނީ ރަލާއި، މުޅަތަކެއްޗާއި، އޫރުމަހާއި، އަޅުކަންކުރަން ހަދާފައިހުންނަ ބުދު ވިއްކުން ހަރާމްކުރައްވާފައެވެ" އެހިނދު އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވުނެވެ. "އޭ ﷲ ގެ ރަސޫލާއެވެ. މަރުވަފައިވާ ޖަނަވާރުގެ ސަރުބީގެ ހުކުމަކީ ކޮބާތޯއެވެ؟ އެހެނީ އެފަދަ ޖަނަވާރުގެ ސަރުބީއަކީ އޮޑިފަހަރުގައި މަދަންއެޅުމަށާއި އަދި އެ ވިރުވައިގެން ފުޅިބައްތި ދިއްލުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ އެއްޗެއް ނޫންތޯއެވެ؟ ރަސޫލުﷲ
ހަދީސްފުޅުކުރެއްވިއެވެ. "ނޫނެކެވެ. އެވެސް ހަރާމްވާނެއެވެ." އަދި ހަދީސްފުޅުކުރެއްވިއެވެ. "މާތްﷲ ޔަހޫދީންނަށް ލައުނަތްލައްވާށިއެވެ. އެހެނީ އެބައިމީހުންނަށް ޖަނަވާރުގެ ސަރުބީ ހަރާމްކުރެއްވުމުން އެ ވިރުވައިގެން އެވިއްކާ އޭގެ އަގު ބޭނުންކުރިކަމަށްޓަކައެވެ" (ބުޚާރީ 1212، މުސްލިމް 1581).
ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ހުކުމް މިހާ ސާފުކަންބޮޑުގޮތެއްގައި އެގެން އޮތްނަމަވެސް މިއަދު އަޅުގަޑުމެންގެ މި ސައްތައިންސައްތަ އިސްލާމީ ޤައުމުގައި އެނގިގެންނާއި ނޭންގިތިބެ ރަލާއި މަސްތުވާ ތަފާތު ތަކެތީގެ ވިޔަފާރިކޮށްގެން އަޅުގަނޑުމެންގެ ބައެއް މުސްލިމް އަޚުންގެންދަނީ ފައިދާ ހާޞިލް ކުރަމުންނެވެ. ނަމަވެސް މުސްލިމުންގެ ގޮތަކަށް ވާންޖެހޭނީ ކަމެއް ފެށުމުގެ ކުރިންވެސް އެކަމަކާއިމެދު ތިމާ އެދީނަކަށް ތަބާވެފައިވާ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީނުގައި އެކަން އޮތްގޮތް އޮޅުންފިލުވާ އެގޮތުގައި ޢަމަލުކުރުމެވެ. ނުވަތަ ކަމެއްގެ ނުބައިކަން އެނގުމުން ވަގުތުން ހައްޤުގެ މަގަށް ރުޖޫޢަވެ އެކަމެއް ހުއްޓާލުމެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ކަމެއް މަނާކުރައްވާފައިވާނަމަ އެކަމެއް މަނާކުރައްވާފައިވަނީ އަޅުގަނޑުމެން އިންސާނުންނާއި މުޅިމިކާއިނާތު ހެއްދެވި ﷲގެ މަތިވެރި ހިކުމަތްފުޅުގެ ތެރެއިންނެވެ. އެކަލާންގެއީ ހުރިހާކަމެއްމެ ތަދުބީރުކުރައްވާ ހުރިހާކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. މާތް ﷲ ހަރާމްކުރައްވާފައިވާ ވިޔަފާރިއެއް ނުކޮށްދޫކޮށް ހައްޤައް ރުޖޫއަވުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ގެއްލުމެއް ވެދާނޭކަމުގައި ޤަބޫލުކުރައްވަންތޯއެވެ؟ ނޫނެކެވެ. މާތް ﷲ ވަނީ ހައްޤައް ނަޞްރުދެއްވާނޭކަމުގައި ވަޢުދުވެވޮޑިގެންފައެވެ. ވީއިރު މާތް ﷲ ގެ އިރާދަފުޅުން އެއަށްވުރެ މަތިވެރި ފައިދާކުރުވަނިވި ވިޔަފާރިއެއް އެބައިމީހުންނަށް ލިބިގެން ދިއުމީ ދުރުގައިވާ ކަމެއްނޫނެވެ.
މިއަދު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރުކާރުން ވަކި ބައެއްގެ މަސްލަހަތު ހިމާޔަތްކުރުމުގެ ގޮތުން މީހުން އުޅޭ ރައްރަށުގައި ރާ ވިއްކުމުގެ ހުއްދަ ދިނުމާއިމެދު ވިސްނަމުންދާއިރު އެކަމާއިމެދު ކޮންމެ ދިވެހި ދަރިޔަކުވެސް ކަންބޮޑުވާންޖެހެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މި އިސްލާމީ މުޖުތަމަޢުގައި ރަލުގެ ވިޔަފާރި މިވަނީ ފެށިފައެވެ. އަދި ހަމަ އެގޮތުގައި މި ހަރާމް ވިޔަފާރި އިތުރަށް ފުޅާކުރުމަށް ސަރުކާރުންނާއި އެ ވިޔަފާރީގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާ ފަރާތްތަކުން މަސައްކަތްކުރުމަކީ އެއްވެސް ހާލެއްގައި މުސްލިމެއްގެ ހައިޞިއްޔަތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޤަބޫލުކުރެވިގެންވާނޭކަމެއްނޫނެވެ. ރަލަކީ އެންމެހާ ނުބައި ޢަމަލެއްގެ މަންމަކަމުގައި ވީހިނދު މީގެ އާޚިރު ނަތީޖާ ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުން މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިދަނީ ތަމްޞީލްވަމުންނެވެ. ހައްޤައް ރުޖޫޢަވެ، ހުރިހާކެމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ މާތްﷲ ގެ ހުކުމްތަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ކިޔަމަންވަމާތޯއެވެ؟ މާތް ﷲ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންނަށް ފުރިހަމަ ވިސްނުންދެއްވާ އެކަލާނގެ މަގުގައި ސާބިތުވުމުގެ ތަޢުފީޤް ދެއްވާށިއެވެ. އާމީން.
މިއަދުގެ ދުނިޔޭގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކާގޮތުގައި ރަލާއި މަސްތުވާ އެހެނިހެންތަކެތީގެ ނުރައްކާ އަންނަނީ ހައްދެއްނެތި އިތުރުވަމުންނެވެ. މި ވަބާގެ ސަބަބުން ގެއްލިގެންދާ ފުރާނައިގެ އަދަދު ވަނީ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ މިންވަރަށް އިތުރުވެފައެވެ. ހަމައެކަނި އެމެރިކާގައިވެސް ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ސަބަބުން އަހަރަކު 100،000 (އެއްލައްކަ) މީހުންމަރުވެއެވެ. ރަލުގެ ސަބަބުން އިންސާނާގެ ނޭވާލުމުގެ ނިޒާމް ގަޑުބަޑުކޮށްލައެވެ. އަދި އޭގެ އަސަރު ސީދާ ލޭގެތެރެއަށް ފެތުރުމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑުގެ ކޮންމެ ގުނަވަނަކަށްވެސް އޭގެ ނޭދެވޭ އަސަރުކުރުމަކީ އެކަށީގެންވާކަމެކެވެ.
ރަލުގެ ސަބަބުން މީހާގެ ސިކުނޑީގައިވާ ވިސްނުމުގެ ބާރު ދައްކޮށްލާ ހޭވެރިކަން ކުޑަކުރުވައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އޭނާގެ ޢަމަލުތައް ބަދަލުވެގެންދަނީ އޭނާއަށް ރައްކާތެރިނޫން ގޮތްތަކަކަށެވެ. ރަލަކީ އޭގައި ތަފާތު ނޭދެވޭ އެތައް އަސަރުތަކެއް އެކުލެވިގެންވާ އެއްޗެކެވެ. އެގޮތުން ތިމާގެ ލޮލުގެ ފެނުމަށް ބަދަލުއައުމާއި، ހިއްސުތަކުގެ ބާރު ކަނޑުވާލުމާއި، ހަށިގަނޑު މިސަރާބުކުރުމުގެ ބާރު ހަލާކުކޮށްލުމާއި، ސިކުނޑީގެ މަސައްކަތްތައް ހުއްޓުވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ގިނަ ޢަދަދަކަށް ރާ ނުވަތަ މަސްތުވާ ބާވަތްތައް ބޭނުންކުރުމުން ބަނޑުގެ ތަފާތު ބަލިތައް ޖެހުމާއި، ޖިންސީގޮތުން ތިމާ ބަލިކަށިވުމާއި، ހިތާއި ނޭވާލުމުގެ ނިޒާމު ހަލާކުވެއެވެ.
ރާ ނުވަތަ މަސްތުވާތަކެތީގެ އަސަރު ތިމާގެ ލޭގައި ގިނަވެއްޖެނަމަ ތިމާއަށް ހެދޭ ގޯސްތައް އިތުރުވެގެންދެއެވެ. އަދި ކަންކަމަށް ހަރަކާތްތެރިވުމުގެ ސްޕީޑްދައްވެ، ތިމާގެ ކޮންޓްރޯލް ކަންކަމުގައި ދޫވާގޮތްވެއެވެ. އެގޮތުން ކާރު ސައިކަލްފަދަ ތަކެތި ދުއްވުމުގައި އެތަކެތީގެ މައްޗަށް ތިމާގެ ބާރު ގެއްލޭގޮތްވެއެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ ރަލުގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ހިތުގައި ތިމާގެ ނަފުސާއިމެދު ހަޤީޤަތާ ޚިލާފް އިތުބާރެއްއުފެދި ތިމާއަށް ހެދޭ ގޯސްތައް ދެނެގަތުމަށް އުނދަގޫވެއެވެ.ހަމަ އެހެންމެ ރަލުގެ މަސްތަކީ އޭގެސަބަބުން ތިމާއާއި ތިމާގެ އާއިލާއާއި އަނބިދަރިންނާއި ރަޙްމަތްތެރިންނާއި އެކުގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނާއިމެދު އޮންނަ ގުޅުމަށް ބުރޫއެރުމަށް މެދުވެރިކުރުވާ ކަމެކެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ ތަފާތު އެހެނިހެން ކުއްތަކާއި ޖަރީމާތަކަށް އަރައިގަތުމަށް ކޮށިގެންދާ ފަހި މަގެއްވެސްމެއެވެ.
އިސްވެ ބަޔާންކުރެވިގެން އެދިޔައީ ދުނިޔަވީ ޢިލްމުން ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއިމެދު ހޯދިފައިވާ ތަފާތު ހޯދުންތަކެވެ. ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު އިސްލާމީ ވާއިދެއްކަމުގައިވާ ސީރިޔާގެ ޔުނިވަރސިޓީ އޮފް ހަލަބްގެ ޝަރީއާގެ ޕްރޮފެސަރ ޑރ. މަޙްމޫދު އައްކާމް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
ސައިންސްގެ ހޯދުންތަކުން ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ އެތަކެއް ގެލުންތަކެއްވަނީ ދެނެގަނެވިފައެވެ. އެގޮތުން ސިކުނޑިއާއި، ހިތާއި އެހެނިހެން ހަށިގަނޑުގެ ތަފާތު ގުނަވަންތަކަށް ކުރިމަތިވާ ބަލިމަޑުކަންހިމެނެއެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ސަބަބުން އިންސާނާގެ ދަރިން ލިބުމުގެ ނިޒާމަށް ބޮޑެތި މައްސަލަތަކާއި ކުރިމަތިވެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އެފަދަ މީހުންނަށް ލިބޭ ކުދިން އައިބުވުންފަދަ އެތަކެއް ހިތާމަވެރިކަންތައްތަކާއި ކުރިމަތިވެގެންދެއެވެ.
ހަމައެހެންމެ ރަލުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ފައިސާގެ މައްސަލަތަކާއިއެކު ތަފާތު އިޖްތިމާއީ މައްސަލަތަކާއިވެސް ކުރިމަތިލާންޖެހެއެވެ. އެގޮތުން އެކަކު އަނެކަކަށް ކުރާ އިތުބާރުގެއްލި ތިމާގެ ލަދުހަޔާތާއި އަބުރު ގެއްލުމުގެ ސަބަބުން އާއިލީ ގުޅުން ބަރުބާދުވެ އާއިލާތައް ރޫޅިގެންދިއުމަށް މަގުފަހިވެއެވެ. އިސްލާމް ދީނުގައި ރާ ހަރާމްކުރެއްވުމުގެ ހިކުމަތާއިބެހޭގޮތުން އިތުރަށް އަލިއަޅުއްވާލައްވަމުން އިސްލާމްދީނުގެ މަޝްހޫރު އިލްމުވެރިއެއްކަމުގައިވާ ޝޭޚް ޔޫސުފް އަލް ޤަރުދާވީ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
އަރަބި ބަހުގައިވާ ޚަމްރުގެ މާނަ ހިމެނިގެންވަނީ އެ އެއްޗެއް ބުއިމުން ތިމާގެ ހަމަބުއްދި ފިލައިގެންދާ ކޮންމެ އެއްޗަކަށެވެ. ރާ ބުއިމުގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ބުއްދިއާއި، ސިއްހަތާއި، ދީނާއި، ދިރިއުޅުމަށް ކުރާ މަސައްކަތްތަކަށް އެތަކެއް ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުރުވާކަމީ ކޮންމެ މީހަކުމެ ޤަބޫލުކުރާނޭ ކަމެކެވެ. އާއިލާއެއްގެ ބަލަދުވެރިއެއްކަމުގައި ހުންނަ މީހަކު މިވަބާގާޖެހި އޭނާގެ އާއިލީ ޒިންމާތަކާއި އަނބިދަރިންގެ މައްޗަށްވާ ހައްޤުތަކުގެ މަތިން ހަނދާންނައްތާލައިފިނަމަ ކުރިމަތިވެގެންދާނޭ އިޖްތިމާއީ މައްސަލަތަކަކީވެސް މިކަމަށް ހެކިލިބިގެންދާ ސާފު މިސާލެކެވެ. ހަމަ އެއާއެކު މިއަދު ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކުގައި އިތުރުވަމުންދާ ރޫޙާނީ، ނަފްސާނީ، ޖިސްމާނީ، އަދި އަޚްލާގީ ޖަރީމާތަކަކީވެސް ރާބުއިން އާންމުވުމުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވަމުންދާ މައްސަލަތަކެވެ.
ރަލާއި މަސްތުވާތަކެއްޗާއިބެހޭގޮތުން ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި ރަލާއި މަސްތުވާތެކެތީގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެފައިވާ މައްސަލަތަކަކީ އިންސާނިއްޔަތާއި ކުރިމަތިވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު މުސީބާތެވެ. ދުނިޔޭގައި މިވަބާގައިޖެހި ތަފަތު ނުރައްކާތެރި ބަލިތަކާއި ހަނގުރާމަކުރަމުންދާމީހުންނާއި މި ވަބާގެ ސަބަބުން ރޫޅި ވިއްސިވިހާލިވެފައިވާ އާއިލާތަކާއި، ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ ވިޔަފާރިތަކާއި، އަމިއްލަ އަށް ފުރާނަދުއްވާލާފައިވާ މީހުންގެ މަޢުލޫމާއެއްކޮށް ހިސާބުކޮށްފިނަމަ ރަލާއި މަސްތުވާތަކެއްޗާއި ދެކޮޅަށް ދުނިޔޭގައި ކުރެވޭ މަސައްކަތާއި ދެކެވޭ ވާހަކަތަށް މާ މަދުކަމުގައި ޤަބޫލުކުރަންޖެހެއެވެ.
ޖާހިލިއްޔަ ޒަމާނުގައި އަރަބިންނަކީ ރާބުއިމާއި މަސްތުވުމުގެ ޕާޓީތައް ބޭއްވުމަށް ވަރަށް ޝައުޤުވެރިވެ އެކަމަށް ދެވިހިފާފައިވާ ބައެކެވެ. އެބައިމީހުން ރަލާއިމެދު އުފެދިފައިވާ ލޯބި އެބައިމީހުންގެ އެޒަމާނުގެ އަދަބިއްޔާތުގެ ތެރެއިން ސާބިތުވެއެވެ. އެބައިމީހުންގެ އަދަބިއްޔާތާއި ޅެންވެރިކަމުގައި ރަލަށް ނިސްބަތްކޮށް އެތަކެއް ސަތޭކަ ބަސްތަކެއް ހެދިފައިވެއެވެ.
އަސްލާމްދީން އަރަބިންގެ ތެރެއިން މިނުބައި އާދަ ނައްތާލާ އެބައިމީހުން ޠާހިރުކުރައްވާފައިވަނީ އެބައިމީހުންނަށް އެކަން އެންމެބޮޑަށް ވިސްނާ ރައްކާތެރިވެވޭނޭހެން ހިކުމަތްތެރިކަމާއިއެކުގައެވެ. އެގޮތުން ރާ ހަރާމް ކުރައްވާފައިވަނީ ތަފާތު އެކިއެކި ސްޓޭޖްތަކެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. ފުރަތަމަކަމަކަށް މާތް ﷲ މި އުންމަތައް ބަޔާންކޮށްދެއްވީ ރަލާއި މަސްތުވާ ތަކެއްޗަކީ އޭގެ ފައިދާއަށްވުރެ ގެއްލުން ބޮޑު އެއްޗެއްކަމުގައެވެ. އަދި އޭގެ ފަހުގައި ރާބޮއި މަސްތުވެގެންވާ ހާލު ނަމާދާއި ގާތްނުވުމަށް އަމުރުކުރެއްވެވިއެވެ. އަދި އެންމެފަހުން ސޫރަތުލް މާއިދާގެ އަންނަނިވި އާޔަތް ބާއްވާލައްވާ ރަލަކީ ހަރާމްއެއްޗެއްކަމުގައި މިއުންމަތަށް ކަނޑައެޅުއްވިއެވެ.
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ހަމަކަށަވަރުން،ރާއާއި، ޖުވާކުޅުމާއި، އަޅުކަންކުރަން ހަދާފައިހުންނަ ބުދުތަކާއި، ނަޞީބު ހުރިގޮތް ބަލަން ގެންގުޅޭ ދުނިދަނޑިތަކަކީ، ޝައިޠާނާގެ ޢަމަލު ތަކުގެ ތެރެއިންވާ މުޑުދާރުތަކެއްޗެވެ. ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން އެކަންތަކާއި ދުރުވެގަންނާށެވެ! (އެއީ) ތިޔަބައިމީހުން ދިންނަވައި ނަޞީބު ލިބިގަތުމަށްޓަކައެވެ.
ޝައިޠާނާ އެދޭކަން ކަށަވަރީ، ރާއާއި، ޖުވާގެ ސަބަބުން، ތިޔަބައިމީހުންގެ މެދުގައި އަދާވާތްތެރިކަމާއި، ރުޅިވެރިކަން އުފެއްދުމަށެވެ. އަދި ﷲ ހަނދުމަކުރުމާއި، ނަމާދުކުރުމަށް ތިޔަބައިމީހުންނަށް ހުރަސްއެޅުމަށެވެ. ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ތިޔަތިބީ އެކަންތައް ހުއްޓާލަންހެއްޔެވެ؟ (އެބަހީ: ހުއްޓާލާށެވެ!) (ސޫރަތުލް މާއިދާ 90،91)
މިދެއާޔަތުގައި މާތްﷲވަނީ ރަލާއި ޖުވާކުޅުމާއި އަޅުކަންކުރަން ހަދާފައިވާ ބުދުތަކާއި، ނަސީބުބެލުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ދުނިދަނޑިތަކަކީ ހަރާމްކަންތައްތައްކަމުގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައެވެ. އަދި އެކަންތައްތައް ކަނޑައަޅުއްވާފައިވަނީ ޝައިޠާނާގެ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ހަޑި މުޑުދާރު އަމަލުތަކެއްކަމުގައެވެ. މިއީ މާތްﷲ އެކަލާނގެ މި އުންމަތައް ބާއްވާލެއްވި ދުސްތޫރުގައި ވަރަށް ނުބައިކަންބޮޑު ކަންކަމަށްމެނުވީ ބޭނުންކުރައްވާފައިނުވާ ބަސްފުޅެކެވެ. އެކަލާންގެ އަޅުތަކުންނަށް އަމުރުކުރައްވާފައިވަނީ ސަލާމަތްކަން ލިބުންވަނީ ޝައިޠާނީ އެނުބައި އަމަލުން ސަލާމަތްވެގެންކަމެވެ. އެހެނީ ރަލާއި މަސްތަކީ އޭގެސަބަބުން ތިޔަބައިމީހުންގެ މެދުގައި އަދާވަތްތެރިކަން އުފެދި ﷲ ހަނދުމަކުރުމުން ތިޔަބައިމީހުން ދުރުކުރުވާކަމަކަށް ވާކަމަށްޓަކައެވެ.
އެކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް ބާއްވާލެއްވުނު މިއާޔަތް މީސްތަކުންނަށް ބަޔާންކޮށްދެއްވުމުން އެކަލޭގެފާނުގެ އަޑުއެއްސެވުމަށް ތިއްބެވި އެންމެހާ ބޭކަލުން ބިރުފުޅުން ކީރިތިކުރެއްވޭ ޙާލުކޮށްޅުގައި ވިދާޅުވަމުން ގެންދެވީ "ތިމަންމެން އަޑުއަހާ ކިޔަމަންވަމެވެ" މިފަދައިންނެވެ. އަދި އެ އާޔަތްތައް ބާއްވާލެއްވުމުގެ ސަބަބުން ރަލުގެ މަސްތައް ދެވިހިފާފައިވާ އަރަބިން އެއަށް އިޖާބަދިނީ ކިހިނެތްތޯއެވެ؟ އެބައިމީހުން އެވަގުތު ބޮމުންދިޔަ ރާތަށިތަކުގެ ބާކީ ހުރިބައި ބިންމައްޗަށް އުއްކަވާލެއްވިއެވެ. އަދި ގޭގައި ރައްކާކޮށްފައިވާ ކަންވާރުތަކާއި ރުނބާތައް ބިންމައްޗަށް ބަންޑުންކޮށްލެއްވިއެވެ.
މިއަދު ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކުގެ ސަރުކާރުތަކަށްވަނީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއި އޭގެ ސަބަބުން ލިބެމުންދާ އިޖްތިމާއީ ގެއްލުންތަކާއި ވަކި ވަކި ފަރުދުންނަށާއި އާއިލާތަކަށް ކުރިމަތިވަމުންދާ ގެއްލުންތަށް ރަނގަޅަށް ފަހުމްކުރެވިފައެވެ. އެގޮތުން އެމެރިކާފަދަ ޤައުމުތަކުން ރަލުގެ ނުބައިކަމުގެ ސަބަބުން ރާ ބުއިންމަނާކުރާ ޤަވާއިދުތައް އެކުލަވާލާ ފާސްކޮށް އެއަށް ޢަމަލުކުރެވޭތޯ މަސައްކަތްކޮށްފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް މިކަމުގައިވެސް ކުރި ހޯދިފައިވަނީ ހަމައެކަނި އިސްލާމްދީނަށެވެ.
ނަޞާރާ ޗާޗްތަކުގެ އަހުލުވެރިންގެ މެދުގައި ރަލާއިމެދު ވަނީ ތަފާތު ޚިޔާލުތައް ފެތުރިފައެވެ. އެގޮތުން އެއްބަޔަކުދެކޭގޮތުގައި އެބައިމީހުންގެ ބައިބްލްގައިވަނީ މަދު މިންވަރަކަށް ރާ ބުއިން ހުއްދަކޮށްފައެވެ. އެއީ އޭގެ ސަބަބުން ހަޖަމްކުރުމުގެ ނިޒާމަށް އެހީތެރިވެދޭކަމަށްޓަކައިކަމަށް ވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިއީ ހަޤީޤަތަކަށް ވީނަމަވެސް ކުޑަ މިންވަރެއްގެ ރާފޮދެއް ބުއިމަކީ ނުވަތަ މަސްތުވާ އެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމަކީ އޭގެސަބަބުން އޭގެ ގިނަ މިންވަރު ބޭނުންކުރުމަށް މީހާ ޝައުޤުވެރިކުރުވާ އެއްޗެކެވެ. އެގޮތުން ކުޑަ އެތިކޮޅަކުން ބޮޑު ތައްޓަކަށް ބަދަލުވެ އެއް ތަށިން ދެތައްޓައް ބަދަލުވެ އެންމެފަހުން މީހާގެ ހަމަބުއްދި ފަލާގޮސް ކުރިންދެންނެވުނު ހުރިހާ ނުބައިކަމެއްގެ އަސްލުކަމުގައި އެކަން ވެގެންދާކަމަށްޓަކައި އިސްލާމްދީން ވަނީ މިނުބައި ޝައިޠާނީ ޢަމަލު ހަރާމްކުރައްވާފައެވެ. އަދި އޭގެ ވިޔަފާރިވެސް ހަރާމްކުރައްވާފައެވެ.
ހަދީސްފުޅުކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. "މާތްﷲ ކަމެއް ހަރާމްކުރައްވައިފިނަމަ އޭގެ އަގުވެސް ހަރާމްކުރެއްވިއެވެ" (އަބޫދާވޫދު 3488). އަދި ހަމަ އެހެންމެ ޖާބިރު އިބްނު އަބްދުﷲ (ރަހިމުﷲ) ރިވާކުރެއްވި ހަދީސްފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. ރަސޫލުﷲ
ހަދީސްފުޅުކުރައްވަނިކޮށް ތިމަން އަޑުއެހީމެވެ. "ﷲ އާއި އެކަލާނގެ ރަސޫލާވަނީ ރަލާއި، މުޅަތަކެއްޗާއި، އޫރުމަހާއި، އަޅުކަންކުރަން ހަދާފައިހުންނަ ބުދު ވިއްކުން ހަރާމްކުރައްވާފައެވެ" އެހިނދު އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވުނެވެ. "އޭ ﷲ ގެ ރަސޫލާއެވެ. މަރުވަފައިވާ ޖަނަވާރުގެ ސަރުބީގެ ހުކުމަކީ ކޮބާތޯއެވެ؟ އެހެނީ އެފަދަ ޖަނަވާރުގެ ސަރުބީއަކީ އޮޑިފަހަރުގައި މަދަންއެޅުމަށާއި އަދި އެ ވިރުވައިގެން ފުޅިބައްތި ދިއްލުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ އެއްޗެއް ނޫންތޯއެވެ؟ ރަސޫލުﷲ
ހަދީސްފުޅުކުރެއްވިއެވެ. "ނޫނެކެވެ. އެވެސް ހަރާމްވާނެއެވެ." އަދި ހަދީސްފުޅުކުރެއްވިއެވެ. "މާތްﷲ ޔަހޫދީންނަށް ލައުނަތްލައްވާށިއެވެ. އެހެނީ އެބައިމީހުންނަށް ޖަނަވާރުގެ ސަރުބީ ހަރާމްކުރެއްވުމުން އެ ވިރުވައިގެން އެވިއްކާ އޭގެ އަގު ބޭނުންކުރިކަމަށްޓަކައެވެ" (ބުޚާރީ 1212، މުސްލިމް 1581).
ރަލާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ހުކުމް މިހާ ސާފުކަންބޮޑުގޮތެއްގައި އެގެން އޮތްނަމަވެސް މިއަދު އަޅުގަޑުމެންގެ މި ސައްތައިންސައްތަ އިސްލާމީ ޤައުމުގައި އެނގިގެންނާއި ނޭންގިތިބެ ރަލާއި މަސްތުވާ ތަފާތު ތަކެތީގެ ވިޔަފާރިކޮށްގެން އަޅުގަނޑުމެންގެ ބައެއް މުސްލިމް އަޚުންގެންދަނީ ފައިދާ ހާޞިލް ކުރަމުންނެވެ. ނަމަވެސް މުސްލިމުންގެ ގޮތަކަށް ވާންޖެހޭނީ ކަމެއް ފެށުމުގެ ކުރިންވެސް އެކަމަކާއިމެދު ތިމާ އެދީނަކަށް ތަބާވެފައިވާ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީނުގައި އެކަން އޮތްގޮތް އޮޅުންފިލުވާ އެގޮތުގައި ޢަމަލުކުރުމެވެ. ނުވަތަ ކަމެއްގެ ނުބައިކަން އެނގުމުން ވަގުތުން ހައްޤުގެ މަގަށް ރުޖޫޢަވެ އެކަމެއް ހުއްޓާލުމެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ކަމެއް މަނާކުރައްވާފައިވާނަމަ އެކަމެއް މަނާކުރައްވާފައިވަނީ އަޅުގަނޑުމެން އިންސާނުންނާއި މުޅިމިކާއިނާތު ހެއްދެވި ﷲގެ މަތިވެރި ހިކުމަތްފުޅުގެ ތެރެއިންނެވެ. އެކަލާންގެއީ ހުރިހާކަމެއްމެ ތަދުބީރުކުރައްވާ ހުރިހާކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. މާތް ﷲ ހަރާމްކުރައްވާފައިވާ ވިޔަފާރިއެއް ނުކޮށްދޫކޮށް ހައްޤައް ރުޖޫއަވުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ގެއްލުމެއް ވެދާނޭކަމުގައި ޤަބޫލުކުރައްވަންތޯއެވެ؟ ނޫނެކެވެ. މާތް ﷲ ވަނީ ހައްޤައް ނަޞްރުދެއްވާނޭކަމުގައި ވަޢުދުވެވޮޑިގެންފައެވެ. ވީއިރު މާތް ﷲ ގެ އިރާދަފުޅުން އެއަށްވުރެ މަތިވެރި ފައިދާކުރުވަނިވި ވިޔަފާރިއެއް އެބައިމީހުންނަށް ލިބިގެން ދިއުމީ ދުރުގައިވާ ކަމެއްނޫނެވެ.
މިއަދު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަރުކާރުން ވަކި ބައެއްގެ މަސްލަހަތު ހިމާޔަތްކުރުމުގެ ގޮތުން މީހުން އުޅޭ ރައްރަށުގައި ރާ ވިއްކުމުގެ ހުއްދަ ދިނުމާއިމެދު ވިސްނަމުންދާއިރު އެކަމާއިމެދު ކޮންމެ ދިވެހި ދަރިޔަކުވެސް ކަންބޮޑުވާންޖެހެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މި އިސްލާމީ މުޖުތަމަޢުގައި ރަލުގެ ވިޔަފާރި މިވަނީ ފެށިފައެވެ. އަދި ހަމަ އެގޮތުގައި މި ހަރާމް ވިޔަފާރި އިތުރަށް ފުޅާކުރުމަށް ސަރުކާރުންނާއި އެ ވިޔަފާރީގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާ ފަރާތްތަކުން މަސައްކަތްކުރުމަކީ އެއްވެސް ހާލެއްގައި މުސްލިމެއްގެ ހައިޞިއްޔަތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޤަބޫލުކުރެވިގެންވާނޭކަމެއްނޫނެވެ. ރަލަކީ އެންމެހާ ނުބައި ޢަމަލެއްގެ މަންމަކަމުގައި ވީހިނދު މީގެ އާޚިރު ނަތީޖާ ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުން މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިދަނީ ތަމްޞީލްވަމުންނެވެ. ހައްޤައް ރުޖޫޢަވެ، ހުރިހާކެމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ މާތްﷲ ގެ ހުކުމްތަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ކިޔަމަންވަމާތޯއެވެ؟ މާތް ﷲ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންނަށް ފުރިހަމަ ވިސްނުންދެއްވާ އެކަލާނގެ މަގުގައި ސާބިތުވުމުގެ ތަޢުފީޤް ދެއްވާށިއެވެ. އާމީން.
No comments:
Post a Comment