يَاأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلاَئِكَةٌ غِلاَظٌ شِدَادٌ لاَ يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ (التّحْریم 6)
މާނައީ: "އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުންގެ އަމިއްލަ ނަފްސު ތަކާއި، ތިޔަބައިމީހުންގެ އަހުލުވެރިން، ނަރަކައިން ސަލާމަތްކުރާށެވެ! އެ ނަރަކައިގެ ދަރަކީ، މީހުންނާއި ހިލައެވެ. އެ ނަރަކައިގެ މައްޗަށް (ބަނޑޭރިންކަމުގައި) ހަރުކަށި، އަދި ގަދަފަދަ މަލާއިކަތުން ވެއެވެ. ﷲ، އެބޭކަލުންނަށް ކުރައްވާ އަމުރަކަށް އެބޭކަލުން ނުއުރެދޭނެތެވެ. އަދި އެބޭކަލުންނަށް އަމުރުކުރައްވާކަންތައް އެބޭކަލުން ކުރައްވާނެތެވެ."
އިސްވެދެންނެވުނު އާޔަތުގައި މާތް ﷲ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހާމަކޮށްދެއްވާފައި އެވަނީ ދަރިން ހެޔޮގޮތުގައި ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގެ މުހިންމުކަމާއި އެކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ހާޞިލްކުރަންޖެހޭ ލަނޑުދަނޑިއެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ މައްޗަށް ދާއިމަށް ދެމިގެންދާނޭ މުސްތަޤްބަލެވެ. އެކަމުގައި ކާމިޔާބުލިބުމަށް ކަނޑައެޅިގެންވަނީ ހަމަ އެންމެ މަގެކެވެ، އެއީ އަހަރެމެން ހައްދަވާ ގެންގުޅުއްވާ ޚާލިޤުވަންތަ މާތްﷲ އަށް ހައްޤުގޮތުގައި ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކުރުމުގެ މަގެވެ. އެހެންކަމުން އަހަރެމެންނާއި އަހަރެމެންގެ އަނބިދަރިންނާއި އަހުލުން މިނޫން އެހެން މަގެއް ޚިޔާރުކުކުރުމުން ރައްކާތެރިކޮށްދޭންޖެހޭނެއެވެ. އެހެނީ މިނޫން ކޮންމެ މަގަކީ އެމަގެއްގެ މަންޒިލްގައި ވޭންދެނިވި ނަރަކައިގެ އަލިފާނުގެ އަޒާބު އެމަގުން ދަތުރުކުރިބަޔަކަށް ކަނޑައެޅިގެންވާ މަގުތަކެކެވެ. އެހެންކަމުން ރޯވެ އަނދަމުންދާ އަލިފާންގަނޑަކާއި ދިމާލަށް އަހަރެމެންގެ ދަރިން ދާންފެށުމުން އެކުދިން އެކަމުން ރައްކާތެރިކުރުމަށް އަވަސްވާފަދައިން އެކުދިން ނަރަކައިގެ އަޒާބުން ރައްކާތެރިކުރުމަށް ރަނގަޅުމަގަށް އެކުދިން ގެންދިއުމަށް އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ އަވަސްވާން ޖެހިފައެވެ.
އިސްވެދެންނެވުނު އާޔަތުގައިވާ ގޮވާލެއްވުމަކީ އެންމެހައި މުއުމިނުންގެ މައްޗަށް ކުރައްވާފައިވާ އަމުރެއް ނަމަވެސް މި ގޮވާލެއްވުން ޣައިރު މުސްލިމް ޤައުމުތަކުގައި އުޅޭ މުސްލިމުންނަށް މައިގަނޑު ދެ ސަބަބަކަށްޓަކައި ވަކިން ބޮޑަށް މުހިންމުވެގެންދެއެވެ.
1- އެފަދަ ޤައުމުތަކުގެ އަހުލުވެރިންގެ އިޖްތިމާޢީ ތާފާތު ގިނަ ހަރަކާތްތަކަކީ އެފަދަ ހަރަކާތްތަކަށް އިންސާނުންގެ ހިތް ލަންބުވާފަދަ ހަރަކާތްތަކެކެވެ. އެފަދަ މުޖުތަމައުގައި ތުއްތުކުދިންގެ ޅަސިކުނޑިތަކަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ފޯރުވުމުގައި އެކުދިން ކިޔަވާ މަދަރުސާތަކާއި ޓީވީ ފަދަ މުނިފޫހިފިލުވުމުގެ ވަޞީލަތްތައް ހިމެނިގެންވެއެވެ. މި ދެ ވަޞީލަތަކީ އޭގެ ސަބަބުން ސެކިއުލަރ ފިކުރުތަކާއި ޘަޤާފީ ލޭބަލްގައި ނޭދެވޭ އަސަރުތައް އެކި ދިމަދިމާއިން އެކުދިންނަށް ކުރުވާ ވަޞީލަތްތަކެކެވެ. އަދި އެކުދިންނަށް ނަފްސާނީގޮތުންނާއި ޖިސްމާނީގޮތުންނޭދެވޭ އަސަރުތައް ފޯރުވުމުގެ މައިގަނޑު ވަޞީލަތްތަކަކީވެސް އެއީއެވެ.
2- އިސްވެދެންނެވުނު ނޭދެވޭ ފިކުރުތަކާއި ދުރުވުމަށް އެކަށައެޅި ޤާއިމް ކުރެވިފައިވާ ވަޞީލަތްތައްވަނީ އެ ފިކުރުތަކުން ގިނަ ބަޔަކު ސަލާމަތްކުރުމަށް ނުކުޅެދިފައެވެ. އެގޮތުން ބަލާލާއިރު އެމެރިކާގައި ފުލްޓައިމްކޮށް ކިޔަވާދޭ 400 އިސްލާމީ ސްކޫލް ޤާއިމްކުރެވިފައިވެއެވެ. މިއީ ބޮޑު ޢަދަދެއްކަމުގައި ހީކުރެވުނު ނަމަވެސް ހަޤީގަތަކީ މި ހުރިހާ ސްކޫލްތަކެއް އެއްކޮށްލުމުންވެސް އެތަންތަނުގައި ތަޢުލީމް ފޯރުކޮށްދެވެނީ އެ ޤައުމުގެ މުސްލިމް ކިޔަވާކުދިންގެ އާބާދީގެ އެންމެ ފަހެއް އިންސައްތަ ކުދިންނަށްކަމެވެ. ވީއިރު މުސްލިމް ކިޔަވާކުދިންގެ އާބާދީގެ 95 އިންސައްތަކުދިން ތަޢުލީމް ޙާޞިލްކުރަންޖެހެނީ ސަރުކާރުގެ ނުވަތަ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން ހިންގާ ސެކިއުލާ ސްކޫލްތަކުގައެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ އަނެއްކަމަކީ ޒަމާނުގެ ތަޢުލީމާއި ގުޅިލާމެހިފައިވާ އިސްލާމީ ތަޢުލީމްގެ މުޤައްރަރުތަކެއް ނެތުމުން އިސްވެ ދެންނެވުނު އިސްލާމީ ސްކޫލްތަކުގައިވެސް ކިޔަވައިދެމުންދަނީ ސެކިއުލާ ސްކޫލްތަކުގައި ކިޔަވައިދިނުމަށް ބޭނުންކުރާ މުޤައްރަރުތައްކަމެވެ. މިފަދަ ސްކޫލްތަކުގައި އިތުރަށް ކިޔަވައިދެވެނީ އިސްލާމިކް ސްޓަޑީޒާއި، ޤުރުއާނުގެ އިތުރުން އަރަބިބަހެވެ.
ކަން މިހެން އޮތްއިރު މިކަމުގެ ސަބަބުން އިސްލާމީ މުޖުތަމަޢުއަށް ކުރަމުންދާ އަސަރުތަކަކީ ނުހަނު ގެއްލުންބޮޑު ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެކެވެ. އެމެރިކާ އާއި ހުޅަނގާއި މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް އެންމެ ބާރަށް ފެތުރެމުންދާ ދީނަކީ އިސްލާމްދީންކަމުގައި ވެފައިވާއިރުވެސް އެމެރިކާއާއި ޔޫރަޕްގެ ގިނަ ޤައުމުތަކުގައި ދިރިއުޅެމުންދާ މުސްލިމުންނަށް އެފަދަ މުޖުތަމައުތަކުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވަމުންދާ ފިއްތުންތައް ކުރިމަތިވަމުންދަނީ ވަރަށްވެސް ހަލުވި ބާރުމިނެއްގައެވެ. އެގޮތުން ބައެއްމީހުން ފާޅުގައި އިސްލާމްދީން ދޫކުރަމުންދާއިރު އަނެއްބަޔަކު ދަނީ ދީނުގެ ކަންކަން ރަނގަޅަށް ނޭންގުމުގެ ސަބަބުން ދީނީ ކަންކަމުގައި އަމިއްލައަށް ޝައްކާއި ވަހުމުތައް އުފައްދަމުންނެވެ. އެމީހުން އަޅާކިޔަމުންދަނީ ހައްޤުދީނާއި ބާޠިލް ދީންތަކާއިދެމެދުގައެވެ. ގިނަފަހަރަށް އެކުދިންގެ އެފަދަ ޚިޔާލާއިފިކުރުތައް މައިންބަފައިންނުވަތަ ބެލެނިވެރިންނާ ހިއްޞާ ނުކުރުމުގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ ވިސްނުމާއި ފިކުރާއި ޚިޔާލްވަނީ އޮޅުންބޮޅުންވެފައެވެ. ޝަޙްސިއްޔަތުވަނީ ބައިބައިވެފައެވެ. އަދި ނަތީޖާއެއްގެގޮތުން މައިންބަފައިންނާއި މިފަދަ ކަންކަމުގައި ޖަދަލުކޮށް ދެކޮޅުވެރިވާތަންވެސް ފެންނަނީ މަދެއްކޮށެއްނޫނެވެ.
މިކަންކަމުން ފެންވަރު ރަނގަޅު ޤާބިލް އިސްލާމީ މަދަރުސާތަކާއި ސްކޫލްތައް ހުރުމުގެ މުހިންމުކަން ދޭހަވެގެންދިޔަނަމަވެސް، ކުދިންގެ މިފަދަ ޢަމަލުތަކުގައި މައިންބަފައިންގެ ދައުރު އަޅުގަނޑުމެން ހަނދާން ނައްތާލައިގެން ނުވާނެއެވެ. ކުރިން ދެންނެވުނު އާޔަތުގައި ދަރިންނަށް ފުރިހަމަގޮތުގައި އުނގަންނައިދިނުމާއި ތަރުބިއްޔަތު ދިނުމުގެ ފުރިހަމަޒިންމާ ވަނީ މައިންބަފައިންނާއި ބެލެނިވެރިންގެ ކޮނޑުގައި އަޅުއްވާފައެވެ. މިއީ އެބައިމީހުންނަށް މާތް ﷲ ޙަވާލުކުރައްވާފައިވާ ބޮޑު މަސްޢޫލިއްޔަތެކެވެ. އަދި އެކަމާއިމެދު ފަހުން ސުވާލުކުރެވޭނޭ މުހިންމު ޒިންމާއެކެވެ.
ކަން މިހެން އޮތްއިރު ބެލެނިވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި އިސްލާމްދީން އަޅުގަނޑުމެންނާއި ޙަވާލުކުރައްވާފައިވާ މިބޮޑު މަސްޢޫލިއްޔަތު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ އުފުލޭ ބާވައެވެ؟ މިކަމުގައި ކުރިއަށް ދާންވީ މަގު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަފެނޭބާވައެވެ؟ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގެ އުޞޫލުތަކާއި ހަމަތައް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފަހުމްވެފައި ވޭބާވައެވެ؟ މި ސުވާލުތަކުގެ ޖަވާބުގައި ހިތާމައާއި އެކު ދަންނަވަންޖެހޭނީ ނޫނެކޭއެވެ. ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ޙާޞިލްކުރަންޖެހޭ ލަނޑުދަޑިތަކާއި އުޞޫލުތަކާއިމެދު މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންމިތިބީ ޣާފިލްކަމެއްގެ ތެރޭގައެވެ.
ހުޅަނގުގެ އުޞޫލުތަކުގެ ތެރެއިން ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި ބެލެވިފައިވާ ކަންކަން އަސްލެއްކަމުގައި ބަލައިގެން މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް ދާއިރު އެ ވިސްނުންތަކާއި ފިކުރުތަކުގައި ލާދީނީ އެތައް އަސްލުތަކެއް ހިމެނިގެންވާކަންވެސް އަޅުގަނޑުމެންދެނެގަންނަންޖެހެއެވެ. ތިރީގައި މި ބަލާލަނީ މިގޮތުން ދަރިންތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި ޤަބޫލްކުރެވިފައިވާ ބައެއް ފިކުރުތަކުގެ މައްޗަށެވެ.
"ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި އަދަބުދިނުމުން ދެކޮޅުވެރިކަމަށް މަގު ފަހިކޮށްދެއެވެ"
ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި އެކުދިންނަށް ހަރުކަށި އަދަބުދިނުމާއި ގަދަބާރުދެއްކުމުގެ ސަބަބުން އެކުދިން ދެކޮޅުވެރިކުރުވާ އެކުދިންގެ ހިތުގައި ނަފުރަތު އުފެދުމަށް މަގުފަހިވެގެންދެއެވެ. މުސްލިމް ގެއެއް ވާންޖެހޭނީ އެގެއެއްގެ އާއިލާގައި ހިމެނޭ ކުދިންނަށް އަމާން ރައްކާތެރި ހިތްހަމަޖެހޭ މާޙައުލެއް ބިނާވެފައިވާ ގެއަކަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް ހަރުކަށިވާންޖެހޭ ހާލަތްތަކުގައި އެކަންކުރުމާއި ދުރުވެގެންވެސް ނުވާނެއެވެ. އެހެނީ އެހެންވުމުގެ ސަބަބުން އަޚްލާޤީ މައްސަލަތައް އިތުރަށް ގޯސްވުމަށް މަގުފަހިވެގެންދާތީއެވެ. އެމެރިކާގެ ޤާނޫނުގައި 13 އަހަރު ފުރިފައިވާ ކުދިން ބޮޑެތި ޖަރީމާތަކުގައި ކުއްވެރިވުމުން އެފަދަ އެހެން ކުށްވެރިންނާއިއެކު ބަންދުކުރުމުގެ ހުއްދަ ދީފައިވީނަމަވެސް ކުއްޖަކަށް ބެލެނިވެރިންގެ ފަރާތުން އަދަބުލިބުން ބެލެވިފައިވަނީ ނޭދެވޭ ކަމެއްގެގޮތުގައެވެ. އެހެންނަމަވެސް އިސްލާމްދީން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ގޮވާލަނީ މި ދެގޮތުގައިވެސް ހައްދު ފަހަނައަޅައި ނުދިއުމަށެވެ. މިސާލެއްގެގޮތުން ކުޑަކުދިން 7 އަހަރުގައި ނަމާދުކުރުމަށް ބާރުއެޅުމަށް ބެލެނިވެރިންނަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިި އޮތްއިރު ދިހަ އަހަރުވުމުން އަދަބުދީގެންވެސް ނަމާދުކުރުވުމަށް އަމުރުކުރައްވާފައިވެއެވެ. އެހެންކަމުން ކުދިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި މާބޮޑަށް ހަރުކަށިވުމަކީވެސް އަދި މާބޮޑަށް ދޫދިނުމަކީވެސް އެކަމުގައި ގެއްލުންތަކެއްހުރިކަމެކެވެ.
"އާއިލީ ގުޅުމާއި ގޭތެރޭގެ މާޙައުލު ރަނގަޅުނަމަ ބޭރުތެރޭގެ އަސަރުތައް ކުދިންނަކަށް ނުކުރާނެއެވެ"
ގޭތެރޭގެ ރަނގަޅު މާޙައުލެއް ބިނާކުރުމަކީ ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި ވަރަށް މުހިންމު ރޯލެއް އަދާކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. ހަމަ އެއާއިއެކުވެސް ބޭރުތެރެއިން ކުއްޖާއަށްކުރާ އަސަރުތަކާއިމެދު ފަރުވާކުޑަކުރެވިގެންނުވާނެއެވެ. ރޯވަމުން އަންނަ ގަހެއް ފަދައިން ކުޑަކުދިންނަކީވެސް ވަށައިގެންވާ މާޙައުލުގެ ނުބައި އަސަރުތަކުން ސަލާމަތްކުރެވިފައިވާ ބަޔަކަށް ވާންޖެހޭނެއެވެ. އެއީ އެކުދިންގެ ރަޙްމަތްތެރިންނާއި، މީޑީއާ، ފޮތް، ނުވަތަ އެބާވަތުގެ ކޮންމެ އެއްޗަކުން ކަމުގައި ވީނަމަވެސްމެއެވެ. އެކުދިން އެކުދިންގެ އަމިއްލަ މާޙައުލެއްގައި އުޅޭނެގޮތަކަށް އުޅެން ދޫކޮށްލާފައި އެކުދިން އަމިއްލައަށް ކަންކަން ހައްލުކުރާނެކަމަށް ބަލަންތިބުމަކީ އެންމެ ރަނގަޅުގޮތެއްނޫނެވެ. އެގޮތަށް އެކަންކުރުމަކީ މިޒަމާނުގެ ބަހުންނަމަ ކޮންމެކަމެއް ވަރިހަމަ "ކޫލް" ކުއްޖަކަށް އެކުދިން ބަދަލުވުމަށް ކޮށިގެންދާނޭ މަގެގެކެވެ.
"މަންމަ ގޭގައި ހުރުމާއި ވަޒީފާއަށް ބޭރައް ދިއުމާއިމެދު ތަފާތެއް ނެތުން"
ކޮންމެ ކުޑަކުއްޖަކީވެސް އެކުއްޖެގެ މަންމައާއި މެދު ތަބީޢީގޮތުން ޚާއްޞަ ކުލުނަކާއި ލޯތްބެއް އުފެދިފައިވާ ކުއްޖެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ބައެއް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ޢާއިލާގެ މާލީހާލަތު ދެރަކަމުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ސަބަބުތަކާއިހުރެ އަންހެނުން ގެއިން ބޭރުގައި ވަޒީފާއަދަކުރުމަށް މަޖުބޫރުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ މި މަޖުބޫރުކަމާއިނުލާވެސް މަންމައިން ވަޒީފާ އަދަކުރަމުން ގެންދެއެވެ. މިކަމަށް މަގުފަހިވެގެންދާ ފުރަތަމަ ސަބަބަކީ ބައެއް މައިންނަށް އެބައިމީހުންގެ އަސްލު މަސްޢޫލިއްޔަތު އަދާކުރުމަށް ތެދުވުމަށް ނުކުޅެދުންތެރިވުމެވެ. އެއީ އެބައިމީހުންގެ ހޭލުންތެރިކަން އެކަމުގައި ކުޑަވުން ކަމުގައިވުމީވެސް އެކަށީގެންވާކަމެކެވެ. ދެވަނަކަމަކީ މުޖްތަމަޢުގެ ތެރޭގައި އުފެދިގެންދާ ވާދަވެރިކަމުގެ ސަބަބުން އަމިއްލަ ކަންތައްތަކަށް ޚަރަދުކުރުމަށް ފައިސާގެ ތަނަވަސްކަން ހޯދުމަށް ވަޒީފާއަދާކުރަންޖެހުމެވެ. ތިންވަނަ ކަމަކީ އަދި އެންމެ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ސަބަބަކީ ގިނަ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ގޭގައި ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމާއި ގެ ބެލެހެއްޓުމުގެ ބުރަ މަސައްކަތުގައި އިންނަ އަންހެންމީހާއަށްވުރެ ވަޒީފާ އަދާކުރާ އަންހެނުންގެ ޤަދަރު އެފަދަ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި އުފުލިފައިވުމެވެ. އެހެންނަމަވެސް މަންމައިން އެބައިމީހުންނާއި ޙަވާލުކުރެވިފައިވާ ޒިންމާ ހެޔޮގޮތުގައި އަދާކުރަންޖެހެއެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ހަދީޘްފުޅުގައި ވާފަދައިން އަނބިމީހާއަކީ އޭނާގެ ފިރިމީހާގެ ދަރިންގެ ބަލަދުވެރިޔާކަމާއި އެކަމާއިމެދު އެބައިމީހުންނާ ސުވާލުކުރެވޭނޭކަން ހަނދާނުގައި ބަހައްޓާ އެގޮތުގައި ޢަމަލުކުރަންޖެހެއެވެ. މި ހަދީޘްފުޅާއި ޚިލާފުވެ ގެ ބެލެހެއްޓުމުގެ ޒިންމާ އަދާނުކުރާ މައިން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒުވާންޖީލު އެ އެއްލާލަނީ ހަލާކުގެތެރެއަށެވެ.
"ސްކޫލުން ރަނގަޅު މާކްސް ލިބުމުން އެކުއްޖާގެ ތަރުބިއްޔަތުގެ ފުރިހަމަކަން ހާމަކޮށްދެއެވެ."
ސްކޫލްގައި ކިޔަވާދޭ މާއްދާއަކުން ރަނގަޅު މާކްސް ލިބުމުން އޭގެން ދޭހަކޮށްދެނީ ސްކޫލްގައި ކިޔަވައިދިންއެއްޗެއް އެކުއްޖަކަށް ފަހުމްވެފައިވާ މިންވަރެވެ. އެ ކިޔަވައިދެވުނު އެއްޗަކީ ރަނގަޅުއެއްޗެއް ނުވަތަ ނުބައިއެއްޗެއްނަމަވެސްމެއެވެ. މިސާލެއްގެ ގޮތުން އެމެރިކާގެ 7 ވަނަ ގްރޭޑްގެ ދަރިވަރަކު ހިސްޓްރީއިން ރަނގަޅު ނަތީޖާއެއް ހޯދާފާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އޭރުން އެ ދިރުނީ ބުޅިއާއި ކަންވާރައި ތިމަރަބަރި އެކީގައެވެ. އެހެނީ އޭގައިވާ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚާއި އިސްލާމީ ތާރީޚްގެ ބޮޑެތި އޮޅުންތަކާއި އެކުގައެވެ. އެހެންވެއްޖެނަމަ އޭނާ ބޮޑުވެގެން އިސްލާމްދީނާއިމެދު ސުވާލުމާކެއްގެ ތެރޭގައިވާތީ ފެނުމުން ހައިރާންވާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. ވީއިރު ލާމެހިފައިވާ އިސްލާމީ މުޤައްރަރަކުން ކުދިންނަށް ކިޔަވައިނުދެވޭނަމަ ސްކޫލުގައި ހޯދާ މާކްސްގެ މަތިކަމުން ކުދިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގެ މިންގަނޑު ވަޒަންކުރުމަކީ ވަނޭ ކަމެއްނޫނެވެ.
"އަންހެން ކުދިންނާއި ފިރިހެންކުދިން: އިސްލާމްދީން ގޮވާލަނީ ހަމަހަމަކަމަށް"
ޝައްކެތްނެތްގޮތުގައި އަންހެންކުދިންނާއި ފިރިހެންކުދިންނާއި ދެމެދުގައި ތަފާތުކުރުމަކީ އިސްލާމްދީން އެއްގޮތަކަށްވެސް ރުހޭކަމެއްނޫނެވެ. އެހެންނަމަވެސް މި ޖުމްލައިން ނެގޭމާނައިގެ ސަބަބުން ދެ ޖިންސްގެ ކުދިން މަސްހުނިކުރުމަކަށް އިސްލާމްދީން ގޮވާލާފައެއްނުވެއެވެ. އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށް ދިރިއުޅުމުގެ މައިދާނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވަނީ ވަކިވަކި ދައުރުތަކެކެވެ. ކޮންމެ ކުއްޖަކީވެސް އެކުއްޖެއްގެ ޖިންސާއި ގުޅޭގޮތުން ތަރުބިއްޔަތުކުރެވޭ ކުއްޖަކަށްވާންޖެހޭނެއެވެ.
އަސްލު ލިއުއްވީ: ޚާލިދު ބައިގް
މާނައީ: "އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުންގެ އަމިއްލަ ނަފްސު ތަކާއި، ތިޔަބައިމީހުންގެ އަހުލުވެރިން، ނަރަކައިން ސަލާމަތްކުރާށެވެ! އެ ނަރަކައިގެ ދަރަކީ، މީހުންނާއި ހިލައެވެ. އެ ނަރަކައިގެ މައްޗަށް (ބަނޑޭރިންކަމުގައި) ހަރުކަށި، އަދި ގަދަފަދަ މަލާއިކަތުން ވެއެވެ. ﷲ، އެބޭކަލުންނަށް ކުރައްވާ އަމުރަކަށް އެބޭކަލުން ނުއުރެދޭނެތެވެ. އަދި އެބޭކަލުންނަށް އަމުރުކުރައްވާކަންތައް އެބޭކަލުން ކުރައްވާނެތެވެ."
އިސްވެދެންނެވުނު އާޔަތުގައި މާތް ﷲ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހާމަކޮށްދެއްވާފައި އެވަނީ ދަރިން ހެޔޮގޮތުގައި ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގެ މުހިންމުކަމާއި އެކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ހާޞިލްކުރަންޖެހޭ ލަނޑުދަނޑިއެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ މައްޗަށް ދާއިމަށް ދެމިގެންދާނޭ މުސްތަޤްބަލެވެ. އެކަމުގައި ކާމިޔާބުލިބުމަށް ކަނޑައެޅިގެންވަނީ ހަމަ އެންމެ މަގެކެވެ، އެއީ އަހަރެމެން ހައްދަވާ ގެންގުޅުއްވާ ޚާލިޤުވަންތަ މާތްﷲ އަށް ހައްޤުގޮތުގައި ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކުރުމުގެ މަގެވެ. އެހެންކަމުން އަހަރެމެންނާއި އަހަރެމެންގެ އަނބިދަރިންނާއި އަހުލުން މިނޫން އެހެން މަގެއް ޚިޔާރުކުކުރުމުން ރައްކާތެރިކޮށްދޭންޖެހޭނެއެވެ. އެހެނީ މިނޫން ކޮންމެ މަގަކީ އެމަގެއްގެ މަންޒިލްގައި ވޭންދެނިވި ނަރަކައިގެ އަލިފާނުގެ އަޒާބު އެމަގުން ދަތުރުކުރިބަޔަކަށް ކަނޑައެޅިގެންވާ މަގުތަކެކެވެ. އެހެންކަމުން ރޯވެ އަނދަމުންދާ އަލިފާންގަނޑަކާއި ދިމާލަށް އަހަރެމެންގެ ދަރިން ދާންފެށުމުން އެކުދިން އެކަމުން ރައްކާތެރިކުރުމަށް އަވަސްވާފަދައިން އެކުދިން ނަރަކައިގެ އަޒާބުން ރައްކާތެރިކުރުމަށް ރަނގަޅުމަގަށް އެކުދިން ގެންދިއުމަށް އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ އަވަސްވާން ޖެހިފައެވެ.
އިސްވެދެންނެވުނު އާޔަތުގައިވާ ގޮވާލެއްވުމަކީ އެންމެހައި މުއުމިނުންގެ މައްޗަށް ކުރައްވާފައިވާ އަމުރެއް ނަމަވެސް މި ގޮވާލެއްވުން ޣައިރު މުސްލިމް ޤައުމުތަކުގައި އުޅޭ މުސްލިމުންނަށް މައިގަނޑު ދެ ސަބަބަކަށްޓަކައި ވަކިން ބޮޑަށް މުހިންމުވެގެންދެއެވެ.
1- އެފަދަ ޤައުމުތަކުގެ އަހުލުވެރިންގެ އިޖްތިމާޢީ ތާފާތު ގިނަ ހަރަކާތްތަކަކީ އެފަދަ ހަރަކާތްތަކަށް އިންސާނުންގެ ހިތް ލަންބުވާފަދަ ހަރަކާތްތަކެކެވެ. އެފަދަ މުޖުތަމައުގައި ތުއްތުކުދިންގެ ޅަސިކުނޑިތަކަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ފޯރުވުމުގައި އެކުދިން ކިޔަވާ މަދަރުސާތަކާއި ޓީވީ ފަދަ މުނިފޫހިފިލުވުމުގެ ވަޞީލަތްތައް ހިމެނިގެންވެއެވެ. މި ދެ ވަޞީލަތަކީ އޭގެ ސަބަބުން ސެކިއުލަރ ފިކުރުތަކާއި ޘަޤާފީ ލޭބަލްގައި ނޭދެވޭ އަސަރުތައް އެކި ދިމަދިމާއިން އެކުދިންނަށް ކުރުވާ ވަޞީލަތްތަކެކެވެ. އަދި އެކުދިންނަށް ނަފްސާނީގޮތުންނާއި ޖިސްމާނީގޮތުންނޭދެވޭ އަސަރުތައް ފޯރުވުމުގެ މައިގަނޑު ވަޞީލަތްތަކަކީވެސް އެއީއެވެ.
2- އިސްވެދެންނެވުނު ނޭދެވޭ ފިކުރުތަކާއި ދުރުވުމަށް އެކަށައެޅި ޤާއިމް ކުރެވިފައިވާ ވަޞީލަތްތައްވަނީ އެ ފިކުރުތަކުން ގިނަ ބަޔަކު ސަލާމަތްކުރުމަށް ނުކުޅެދިފައެވެ. އެގޮތުން ބަލާލާއިރު އެމެރިކާގައި ފުލްޓައިމްކޮށް ކިޔަވާދޭ 400 އިސްލާމީ ސްކޫލް ޤާއިމްކުރެވިފައިވެއެވެ. މިއީ ބޮޑު ޢަދަދެއްކަމުގައި ހީކުރެވުނު ނަމަވެސް ހަޤީގަތަކީ މި ހުރިހާ ސްކޫލްތަކެއް އެއްކޮށްލުމުންވެސް އެތަންތަނުގައި ތަޢުލީމް ފޯރުކޮށްދެވެނީ އެ ޤައުމުގެ މުސްލިމް ކިޔަވާކުދިންގެ އާބާދީގެ އެންމެ ފަހެއް އިންސައްތަ ކުދިންނަށްކަމެވެ. ވީއިރު މުސްލިމް ކިޔަވާކުދިންގެ އާބާދީގެ 95 އިންސައްތަކުދިން ތަޢުލީމް ޙާޞިލްކުރަންޖެހެނީ ސަރުކާރުގެ ނުވަތަ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން ހިންގާ ސެކިއުލާ ސްކޫލްތަކުގައެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ އަނެއްކަމަކީ ޒަމާނުގެ ތަޢުލީމާއި ގުޅިލާމެހިފައިވާ އިސްލާމީ ތަޢުލީމްގެ މުޤައްރަރުތަކެއް ނެތުމުން އިސްވެ ދެންނެވުނު އިސްލާމީ ސްކޫލްތަކުގައިވެސް ކިޔަވައިދެމުންދަނީ ސެކިއުލާ ސްކޫލްތަކުގައި ކިޔަވައިދިނުމަށް ބޭނުންކުރާ މުޤައްރަރުތައްކަމެވެ. މިފަދަ ސްކޫލްތަކުގައި އިތުރަށް ކިޔަވައިދެވެނީ އިސްލާމިކް ސްޓަޑީޒާއި، ޤުރުއާނުގެ އިތުރުން އަރަބިބަހެވެ.
ކަން މިހެން އޮތްއިރު މިކަމުގެ ސަބަބުން އިސްލާމީ މުޖުތަމަޢުއަށް ކުރަމުންދާ އަސަރުތަކަކީ ނުހަނު ގެއްލުންބޮޑު ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެކެވެ. އެމެރިކާ އާއި ހުޅަނގާއި މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް އެންމެ ބާރަށް ފެތުރެމުންދާ ދީނަކީ އިސްލާމްދީންކަމުގައި ވެފައިވާއިރުވެސް އެމެރިކާއާއި ޔޫރަޕްގެ ގިނަ ޤައުމުތަކުގައި ދިރިއުޅެމުންދާ މުސްލިމުންނަށް އެފަދަ މުޖުތަމައުތަކުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވަމުންދާ ފިއްތުންތައް ކުރިމަތިވަމުންދަނީ ވަރަށްވެސް ހަލުވި ބާރުމިނެއްގައެވެ. އެގޮތުން ބައެއްމީހުން ފާޅުގައި އިސްލާމްދީން ދޫކުރަމުންދާއިރު އަނެއްބަޔަކު ދަނީ ދީނުގެ ކަންކަން ރަނގަޅަށް ނޭންގުމުގެ ސަބަބުން ދީނީ ކަންކަމުގައި އަމިއްލައަށް ޝައްކާއި ވަހުމުތައް އުފައްދަމުންނެވެ. އެމީހުން އަޅާކިޔަމުންދަނީ ހައްޤުދީނާއި ބާޠިލް ދީންތަކާއިދެމެދުގައެވެ. ގިނަފަހަރަށް އެކުދިންގެ އެފަދަ ޚިޔާލާއިފިކުރުތައް މައިންބަފައިންނުވަތަ ބެލެނިވެރިންނާ ހިއްޞާ ނުކުރުމުގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ ވިސްނުމާއި ފިކުރާއި ޚިޔާލްވަނީ އޮޅުންބޮޅުންވެފައެވެ. ޝަޙްސިއްޔަތުވަނީ ބައިބައިވެފައެވެ. އަދި ނަތީޖާއެއްގެގޮތުން މައިންބަފައިންނާއި މިފަދަ ކަންކަމުގައި ޖަދަލުކޮށް ދެކޮޅުވެރިވާތަންވެސް ފެންނަނީ މަދެއްކޮށެއްނޫނެވެ.
މިކަންކަމުން ފެންވަރު ރަނގަޅު ޤާބިލް އިސްލާމީ މަދަރުސާތަކާއި ސްކޫލްތައް ހުރުމުގެ މުހިންމުކަން ދޭހަވެގެންދިޔަނަމަވެސް، ކުދިންގެ މިފަދަ ޢަމަލުތަކުގައި މައިންބަފައިންގެ ދައުރު އަޅުގަނޑުމެން ހަނދާން ނައްތާލައިގެން ނުވާނެއެވެ. ކުރިން ދެންނެވުނު އާޔަތުގައި ދަރިންނަށް ފުރިހަމަގޮތުގައި އުނގަންނައިދިނުމާއި ތަރުބިއްޔަތު ދިނުމުގެ ފުރިހަމަޒިންމާ ވަނީ މައިންބަފައިންނާއި ބެލެނިވެރިންގެ ކޮނޑުގައި އަޅުއްވާފައެވެ. މިއީ އެބައިމީހުންނަށް މާތް ﷲ ޙަވާލުކުރައްވާފައިވާ ބޮޑު މަސްޢޫލިއްޔަތެކެވެ. އަދި އެކަމާއިމެދު ފަހުން ސުވާލުކުރެވޭނޭ މުހިންމު ޒިންމާއެކެވެ.
ކަން މިހެން އޮތްއިރު ބެލެނިވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި އިސްލާމްދީން އަޅުގަނޑުމެންނާއި ޙަވާލުކުރައްވާފައިވާ މިބޮޑު މަސްޢޫލިއްޔަތު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ އުފުލޭ ބާވައެވެ؟ މިކަމުގައި ކުރިއަށް ދާންވީ މަގު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަފެނޭބާވައެވެ؟ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގެ އުޞޫލުތަކާއި ހަމަތައް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފަހުމްވެފައި ވޭބާވައެވެ؟ މި ސުވާލުތަކުގެ ޖަވާބުގައި ހިތާމައާއި އެކު ދަންނަވަންޖެހޭނީ ނޫނެކޭއެވެ. ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ޙާޞިލްކުރަންޖެހޭ ލަނޑުދަޑިތަކާއި އުޞޫލުތަކާއިމެދު މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންމިތިބީ ޣާފިލްކަމެއްގެ ތެރޭގައެވެ.
ހުޅަނގުގެ އުޞޫލުތަކުގެ ތެރެއިން ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި ބެލެވިފައިވާ ކަންކަން އަސްލެއްކަމުގައި ބަލައިގެން މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް ދާއިރު އެ ވިސްނުންތަކާއި ފިކުރުތަކުގައި ލާދީނީ އެތައް އަސްލުތަކެއް ހިމެނިގެންވާކަންވެސް އަޅުގަނޑުމެންދެނެގަންނަންޖެހެއެވެ. ތިރީގައި މި ބަލާލަނީ މިގޮތުން ދަރިންތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި ޤަބޫލްކުރެވިފައިވާ ބައެއް ފިކުރުތަކުގެ މައްޗަށެވެ.
"ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި އަދަބުދިނުމުން ދެކޮޅުވެރިކަމަށް މަގު ފަހިކޮށްދެއެވެ"
ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި އެކުދިންނަށް ހަރުކަށި އަދަބުދިނުމާއި ގަދަބާރުދެއްކުމުގެ ސަބަބުން އެކުދިން ދެކޮޅުވެރިކުރުވާ އެކުދިންގެ ހިތުގައި ނަފުރަތު އުފެދުމަށް މަގުފަހިވެގެންދެއެވެ. މުސްލިމް ގެއެއް ވާންޖެހޭނީ އެގެއެއްގެ އާއިލާގައި ހިމެނޭ ކުދިންނަށް އަމާން ރައްކާތެރި ހިތްހަމަޖެހޭ މާޙައުލެއް ބިނާވެފައިވާ ގެއަކަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް ހަރުކަށިވާންޖެހޭ ހާލަތްތަކުގައި އެކަންކުރުމާއި ދުރުވެގެންވެސް ނުވާނެއެވެ. އެހެނީ އެހެންވުމުގެ ސަބަބުން އަޚްލާޤީ މައްސަލަތައް އިތުރަށް ގޯސްވުމަށް މަގުފަހިވެގެންދާތީއެވެ. އެމެރިކާގެ ޤާނޫނުގައި 13 އަހަރު ފުރިފައިވާ ކުދިން ބޮޑެތި ޖަރީމާތަކުގައި ކުއްވެރިވުމުން އެފަދަ އެހެން ކުށްވެރިންނާއިއެކު ބަންދުކުރުމުގެ ހުއްދަ ދީފައިވީނަމަވެސް ކުއްޖަކަށް ބެލެނިވެރިންގެ ފަރާތުން އަދަބުލިބުން ބެލެވިފައިވަނީ ނޭދެވޭ ކަމެއްގެގޮތުގައެވެ. އެހެންނަމަވެސް އިސްލާމްދީން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ގޮވާލަނީ މި ދެގޮތުގައިވެސް ހައްދު ފަހަނައަޅައި ނުދިއުމަށެވެ. މިސާލެއްގެގޮތުން ކުޑަކުދިން 7 އަހަރުގައި ނަމާދުކުރުމަށް ބާރުއެޅުމަށް ބެލެނިވެރިންނަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިި އޮތްއިރު ދިހަ އަހަރުވުމުން އަދަބުދީގެންވެސް ނަމާދުކުރުވުމަށް އަމުރުކުރައްވާފައިވެއެވެ. އެހެންކަމުން ކުދިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި މާބޮޑަށް ހަރުކަށިވުމަކީވެސް އަދި މާބޮޑަށް ދޫދިނުމަކީވެސް އެކަމުގައި ގެއްލުންތަކެއްހުރިކަމެކެވެ.
"އާއިލީ ގުޅުމާއި ގޭތެރޭގެ މާޙައުލު ރަނގަޅުނަމަ ބޭރުތެރޭގެ އަސަރުތައް ކުދިންނަކަށް ނުކުރާނެއެވެ"
ގޭތެރޭގެ ރަނގަޅު މާޙައުލެއް ބިނާކުރުމަކީ ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި ވަރަށް މުހިންމު ރޯލެއް އަދާކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. ހަމަ އެއާއިއެކުވެސް ބޭރުތެރެއިން ކުއްޖާއަށްކުރާ އަސަރުތަކާއިމެދު ފަރުވާކުޑަކުރެވިގެންނުވާނެއެވެ. ރޯވަމުން އަންނަ ގަހެއް ފަދައިން ކުޑަކުދިންނަކީވެސް ވަށައިގެންވާ މާޙައުލުގެ ނުބައި އަސަރުތަކުން ސަލާމަތްކުރެވިފައިވާ ބަޔަކަށް ވާންޖެހޭނެއެވެ. އެއީ އެކުދިންގެ ރަޙްމަތްތެރިންނާއި، މީޑީއާ، ފޮތް، ނުވަތަ އެބާވަތުގެ ކޮންމެ އެއްޗަކުން ކަމުގައި ވީނަމަވެސްމެއެވެ. އެކުދިން އެކުދިންގެ އަމިއްލަ މާޙައުލެއްގައި އުޅޭނެގޮތަކަށް އުޅެން ދޫކޮށްލާފައި އެކުދިން އަމިއްލައަށް ކަންކަން ހައްލުކުރާނެކަމަށް ބަލަންތިބުމަކީ އެންމެ ރަނގަޅުގޮތެއްނޫނެވެ. އެގޮތަށް އެކަންކުރުމަކީ މިޒަމާނުގެ ބަހުންނަމަ ކޮންމެކަމެއް ވަރިހަމަ "ކޫލް" ކުއްޖަކަށް އެކުދިން ބަދަލުވުމަށް ކޮށިގެންދާނޭ މަގެގެކެވެ.
"މަންމަ ގޭގައި ހުރުމާއި ވަޒީފާއަށް ބޭރައް ދިއުމާއިމެދު ތަފާތެއް ނެތުން"
ކޮންމެ ކުޑަކުއްޖަކީވެސް އެކުއްޖެގެ މަންމައާއި މެދު ތަބީޢީގޮތުން ޚާއްޞަ ކުލުނަކާއި ލޯތްބެއް އުފެދިފައިވާ ކުއްޖެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ބައެއް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ޢާއިލާގެ މާލީހާލަތު ދެރަކަމުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ސަބަބުތަކާއިހުރެ އަންހެނުން ގެއިން ބޭރުގައި ވަޒީފާއަދަކުރުމަށް މަޖުބޫރުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ މި މަޖުބޫރުކަމާއިނުލާވެސް މަންމައިން ވަޒީފާ އަދަކުރަމުން ގެންދެއެވެ. މިކަމަށް މަގުފަހިވެގެންދާ ފުރަތަމަ ސަބަބަކީ ބައެއް މައިންނަށް އެބައިމީހުންގެ އަސްލު މަސްޢޫލިއްޔަތު އަދާކުރުމަށް ތެދުވުމަށް ނުކުޅެދުންތެރިވުމެވެ. އެއީ އެބައިމީހުންގެ ހޭލުންތެރިކަން އެކަމުގައި ކުޑަވުން ކަމުގައިވުމީވެސް އެކަށީގެންވާކަމެކެވެ. ދެވަނަކަމަކީ މުޖްތަމަޢުގެ ތެރޭގައި އުފެދިގެންދާ ވާދަވެރިކަމުގެ ސަބަބުން އަމިއްލަ ކަންތައްތަކަށް ޚަރަދުކުރުމަށް ފައިސާގެ ތަނަވަސްކަން ހޯދުމަށް ވަޒީފާއަދާކުރަންޖެހުމެވެ. ތިންވަނަ ކަމަކީ އަދި އެންމެ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ސަބަބަކީ ގިނަ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ގޭގައި ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމާއި ގެ ބެލެހެއްޓުމުގެ ބުރަ މަސައްކަތުގައި އިންނަ އަންހެންމީހާއަށްވުރެ ވަޒީފާ އަދާކުރާ އަންހެނުންގެ ޤަދަރު އެފަދަ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި އުފުލިފައިވުމެވެ. އެހެންނަމަވެސް މަންމައިން އެބައިމީހުންނާއި ޙަވާލުކުރެވިފައިވާ ޒިންމާ ހެޔޮގޮތުގައި އަދާކުރަންޖެހެއެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ހަދީޘްފުޅުގައި ވާފަދައިން އަނބިމީހާއަކީ އޭނާގެ ފިރިމީހާގެ ދަރިންގެ ބަލަދުވެރިޔާކަމާއި އެކަމާއިމެދު އެބައިމީހުންނާ ސުވާލުކުރެވޭނޭކަން ހަނދާނުގައި ބަހައްޓާ އެގޮތުގައި ޢަމަލުކުރަންޖެހެއެވެ. މި ހަދީޘްފުޅާއި ޚިލާފުވެ ގެ ބެލެހެއްޓުމުގެ ޒިންމާ އަދާނުކުރާ މައިން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒުވާންޖީލު އެ އެއްލާލަނީ ހަލާކުގެތެރެއަށެވެ.
"ސްކޫލުން ރަނގަޅު މާކްސް ލިބުމުން އެކުއްޖާގެ ތަރުބިއްޔަތުގެ ފުރިހަމަކަން ހާމަކޮށްދެއެވެ."
ސްކޫލްގައި ކިޔަވާދޭ މާއްދާއަކުން ރަނގަޅު މާކްސް ލިބުމުން އޭގެން ދޭހަކޮށްދެނީ ސްކޫލްގައި ކިޔަވައިދިންއެއްޗެއް އެކުއްޖަކަށް ފަހުމްވެފައިވާ މިންވަރެވެ. އެ ކިޔަވައިދެވުނު އެއްޗަކީ ރަނގަޅުއެއްޗެއް ނުވަތަ ނުބައިއެއްޗެއްނަމަވެސްމެއެވެ. މިސާލެއްގެ ގޮތުން އެމެރިކާގެ 7 ވަނަ ގްރޭޑްގެ ދަރިވަރަކު ހިސްޓްރީއިން ރަނގަޅު ނަތީޖާއެއް ހޯދާފާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އޭރުން އެ ދިރުނީ ބުޅިއާއި ކަންވާރައި ތިމަރަބަރި އެކީގައެވެ. އެހެނީ އޭގައިވާ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚާއި އިސްލާމީ ތާރީޚްގެ ބޮޑެތި އޮޅުންތަކާއި އެކުގައެވެ. އެހެންވެއްޖެނަމަ އޭނާ ބޮޑުވެގެން އިސްލާމްދީނާއިމެދު ސުވާލުމާކެއްގެ ތެރޭގައިވާތީ ފެނުމުން ހައިރާންވާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. ވީއިރު ލާމެހިފައިވާ އިސްލާމީ މުޤައްރަރަކުން ކުދިންނަށް ކިޔަވައިނުދެވޭނަމަ ސްކޫލުގައި ހޯދާ މާކްސްގެ މަތިކަމުން ކުދިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގެ މިންގަނޑު ވަޒަންކުރުމަކީ ވަނޭ ކަމެއްނޫނެވެ.
"އަންހެން ކުދިންނާއި ފިރިހެންކުދިން: އިސްލާމްދީން ގޮވާލަނީ ހަމަހަމަކަމަށް"
ޝައްކެތްނެތްގޮތުގައި އަންހެންކުދިންނާއި ފިރިހެންކުދިންނާއި ދެމެދުގައި ތަފާތުކުރުމަކީ އިސްލާމްދީން އެއްގޮތަކަށްވެސް ރުހޭކަމެއްނޫނެވެ. އެހެންނަމަވެސް މި ޖުމްލައިން ނެގޭމާނައިގެ ސަބަބުން ދެ ޖިންސްގެ ކުދިން މަސްހުނިކުރުމަކަށް އިސްލާމްދީން ގޮވާލާފައެއްނުވެއެވެ. އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށް ދިރިއުޅުމުގެ މައިދާނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވަނީ ވަކިވަކި ދައުރުތަކެކެވެ. ކޮންމެ ކުއްޖަކީވެސް އެކުއްޖެއްގެ ޖިންސާއި ގުޅޭގޮތުން ތަރުބިއްޔަތުކުރެވޭ ކުއްޖަކަށްވާންޖެހޭނެއެވެ.
އަސްލު ލިއުއްވީ: ޚާލިދު ބައިގް
No comments:
Post a Comment