ފުރަތަމަބައި: ތަޢާރުފް
ނަފްސުގެ ހިތްހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަމުގެ މަޢުލޫއަކީ އެމަޢުލޫއެއްގައި މުޅި ދުނިޔޭގެ އެންމެހާ އިންސާނުން ހިމެނި އާންމުވެފައިވާ މަޢުލޫއެކެވެ. އެހެނީ މި ދުނިޔޭގައި މާތް ﷲ سبحانه وتعالى ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ ކޮންމެ އިންސާނަކީވެސް އޭނާގެ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަމަށް އެދޭ މީހެކެވެ. އެކަން ހާޞިލްކުރުމަށް ކަރުހިއްކައިގެންފައިވާ މީހެކެވެ. މި އިޙްސާސަކީ ނުވަތަ ނަފްސުގެ އަމާންކަމާއި ހަމަޖެހުން ހޯދުމުށް އިންސާނާގެ ހިތުގައި އުފެދޭ ޖަޒުބާތަކީ ހަމައެކަނި މިއަދުގެ ދުނިޔޭގެ ހާލަތާއި ގުޅިފައިވާކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންނަމަވެސް މީގެ އެތައްޒަމާންތަކެއް ކުރިންސުރެ މުޅި އިންސާނީ ނަސްލު އަންނަނީ މިކަން ހާޞިލްވޭތޯ މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ.
އިންސާނީ ދަރިފަސްކޮޅުގެ ފެށުމާއި ހަމައިންނެވެ. އެކަމުގައި ވަކި ކުލައެއް، ދަރިފަސްކޮޅެއް، ނަސްލެއް، ދީނެއް، ޤައުމެއް، އުމުރެއް، ޖިންސެއް، މުއްސަންޖެއް ފަޤީރެއް އިސްތިސްނާކުރުމެއް ނެތިއެވެ.
ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ޙާޞިލްކުރުމުގައި އެކި އިންސާނުންވަނީ އެކިއެކި މަގުތައް ބަލާ ތަޖުރިބާކޮށްފައެވެ. އެގޮތުން އެއްބަޔަކު ދުނިޔޭގެ މާއްދީ ތަނަވަސްކަމުން އެކަން ޙާޞިލްކުރުމަށް އަރުވާޖަހާފައިވާއިރު އަނެއްބަޔަކު މަސްތުވާތަކެތީގެ އެހީގައި އެކަން ޙާޞިލްކުރެވޭތޯ އެކަމުގެ ތެރޭގައި ޣަރަޤުވެފައިވެއެވެ. އަދި އެނެއްބަޔަކު ލަވައާއި މިއުޒިކުން މި ހިތްހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރާއިރު އަނެއްބަޔަކު އެބައިމީހުންގެ އަނބިން ނުވަތަ ފިރިންގެ ފުށުން މި ހިތްހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރެއެވެ. އަދި އަނެއްބަޔަކު އެބައިމީހުން ދުނިޔޭގައި ކުރިއަށްދާ ރޮނގަކުން އިތުރު ކުރިއެރުންތައް ހޯދުމުންނާއި ނުވަތަ އެބައިމީހުންގެ ދަރިން ހޯދާ ކާމިޔާބީތަކުން ނަފްސުގެ ހިތްހަމަޖެހުން ހޯދޭތޯ ބަލަމުންގެންދެއެވެ. އަދި މި ލިސްޓް މިގޮތުގައި އެތައް ކަމަކުން އިތުރުވެ ފުޅާވަމުންދާކަމީ މިއަދު ހަމައެކަނި އަޅުގަނޑުމެންގެ މި ކުޑަކުޑަ މުޖުތަމައަށް ބަލާލުމުންވެސް ފެނިގެންދާނޭ ހަޤީޤަތެކެވެ.
އިސްވެދެންނެވުނު ފަދައިން ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ހޯދުމުގެ ވާދައިގައި މިއަދުގެ ދުނިޔޭގައި ވަނީ އިތުރު ކަންތައްތަކަކަށްވެސް ބަރޯސާވާންޖެހިފައި ކަމުގައި ބައެއްމީހުން ދަނީ ޤަބޫލުކުރަމުންނެވެ. އެފަދަމީހުން ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި މިޒަމާނުގެ ޓެކްނޮލޮޖީގެ އާ އީޖާދުތަކާއި ހޯދުންތަކާއެކު އިންސާނީ ހަށިތަކަށާއި ސިކުނޑިތަކަށް ޖިސްމާނީގޮތުން އިތުރު ލުއިކަމެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ. އަދި އޭގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑަށް އަރާމުލިބި ނަފްސު ހަމަޖެހި ރައްކާތެރިކަމުގެ އިޙްސާސް ކުރެވިގެންދާނެއެވެ.
މިޒަމާނުގެ ހީތައް މިހެން ހުރިކަމުގައިވީނަމަވެސް މިއަދުގެ ދުނިޔޭގައި އިޤްތިޞާދީ ގޮތުންނާއި ސައިންސްގެ ރޮނގުގައި އެންމެ ކުރިއަރާފައިވާ ދުނިޔޭގެ "ސުޕަރ ޕަވަރ" ކަމުގައި ގިނަބަޔަކު އިއުތިރާފްވާ އެމެރިކާއަށް ބަލާލުމުން އެއީ ހަޤީޤީތާއި ދިމާ އިދިކޮޅު ވިސްނުމެއްކަމުގައި ފާހަގަކުރަންޖެހެއެވެ. އެހެނީ އެމެރިކާގެ އާބާދީގެ ބޮޑެތި މީހުންގެ ތެރެއިން 20 މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަމީހުން ޑިޕްރެޝަންފަދަ ނަފްސާނީ ބަލިތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް ވެފައިވާކަން ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ހާމަވެފައި އޮތުމުންނެވެ. ޑިޕްރެޝަންފަދަ ނަފްސާނީ ބަލިމަޑުކަން އިންސާނާއަށް ކުރިމަތިވަނީ ކީއްވެގެން ހެއްޔެވެ؟ ޝައްކެތްނެތްގޮތުގައި އެއީ ނަފްސުގެ އިތުބާރު ގެއްލުމާއި ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ހާޞިލްނުކުރެވުމުގެ ނަތީޖާއެވެ. 2000 ވަނަ އަހަރުގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާލާއިރު އަމިއްލައަށް މަރުވާ މީހުންގެ ނިސްބަތް އެޤައުމުގައި އެއިޑްސް ޖެހިގެން މަރުވާމީހުންނަށްވުރެ ދެގުނަ އިތުރެވެ. ނަމަވެސް މިއަދުގެ މީޑިއާގައި އެޤައުމުގައި އެއިޑްސް ޖެހިގެން މަރުވާ މީހުންގެ ނިސްބަތް ބޮޑުކަމުގެ ވާހަކަ ފެތުރެމުންދާއިރު މިވާހަކައަށް އިޝާރާތްކުރެވިގެން ނުދެއެވެ. އަދި ހަމަ މާރާމާރީއާއި މިފަދަ ހަމަލާތަކުގައި މީހުން މަރުވާމިންވަރު އެތައް ގުނައެއް އިތުރުވަމުންދާއިރު މިފަދަ ގޮތްގޮތުން މަރުވާމީހުންގެ އަދަދައްވުރެވެސް އަމިއްލައަށް މަރުވާ މީހުންގެ ޢަދަދު އެޤައުމުގައި މާބޮޑަށްވެސް އިތުރެވެފައިވާކަން ތަފާސްހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ.
އިސްވެދެންނެވުނު ހަޤީޤަތްތައް އެގޮތުގައި ސިފަވަމުންދާއިރު ތަހުޒީބާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ކުރިއެރުންތަކުން ނަފްސުގެ ހިތްހަމަޖެހުން ޙާޞިލް ނުވާނޭކަން މިދަނީ ހާމަވަމުންނެވެ. އޭގަބަދަލުގައި ޓެކްނޮލޮޖީގެ މިފަސޭހަތަކާއިއެކު އަޅުގަޑުމެންނަށް މިދެވެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކާބަފައިން ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ޙާޞިލްކޮށްފައިވާ މިންވަރަށްވުރެވެސް ދުރަށްކަމުގައި ދަންނަވަންޖެހެއެވެ.
މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ގިނަބަޔަކު ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި ތިމާގެ އަމިއްލަ އުފާތަކާއި ގުޅުވާލައެވެ. އެގޮތުން އެފަދަ އަމިއްލަ އުފާތައް އަޅުގަނޑުމެންކުރާ ގިނަ ކަންތައްތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހާޞިލް ކުރެވިދާނެއެވެ. އެގޮތުން ފައިސާއާއި، މުދާވެރިކަމާއި ޖިންސީ އެދުންވެރިކަމުގެ ގުޅުންތަށް ފަދަ ކަންކަމުން މިފަދަ އުފާތައް ޙާޞިލްކުރެވިދާނެއެވެ. އެކަމަކު އެފަދަ އުފާތަކާއި ހިތްހަމަޖެހުމަކީ ގިނަވަގުތުތަކަކަށް ދެމިގެންދާނޭ ހިތްހަމަޖެހުމެއް ނުވަތަ އުފާވެރިކަމެއް ނޫނެވެ. އެފަދަ އުފާތަކާއި ހިތްހަމަޖެހުމަކީ އެކަމެއް ހާޞިލް ކުރެވޭވަގުތެއްގައި އެކަނި ތިމާއާއެކުގައިވާ ހިތްހަމަޖެހުމެކެވެ. އެފަދައިން އެފަދަ ކަންކަމުގައި ގިނަގިނައިން މަޝްޢޫލުވެ އުޅުމުން އެވަގުތުތަކުގައި އެކަމުގެ އުފާ ޙާޞިލްކުރެވުނުނަމަވެސް ހަޤީޤަތުގައި އެފަދަ ކަންކަމުން އޭނާއަށް ލިބޭ ވޭނާއި ނަފްސުގެ ވަރުބަލިކަން އިތުރުވެ އަމިއްލަނަފުސުގެ އިތުބާރުގެއްލިގެންދެއެވެ. ވީއިރު އެއީ ހަޤީޤީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމެއް ނޫނެވެ. އެފަދަ އުފާތަކުން ނަފްސުގެ އަމާންކަމެއް ހާޞިލެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ނަމަވެސް އެފަދަ ވަގުތީ އުފާތައް ހަޤީޤަތުގައި ތިމާ ގެންދަނީ ނަފްސުގެ އަމާންކަމާއި ދުރަށެވެ. އެފަދަ އުފާތަކަށްފަހު ތިމާ އެކަނިވެރިވާ ވަގުތުތަކުގައްޔާއި އަދި ދުނިޔޭގެ ސުންނަތުގެ ދަށުން ތިމާއަށް ކުރިމަތިވާ ދަތި މުސީބާތްތަކުގެ ވަގުތުގައި ތިމާއަށް އިތުރު ހާސްކަން މެނުވީ އެއުފާތައް ގެނެސްދޭކަމުގައިނުވެއެވެ. ހަޤީޤީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމަކީ ތިމާގެ ހިތުގައި ދިރިއުޅުމާއިމެދު އުފެދޭ ޔާޤީންކަމެވެ. އަދި އެ ޔަޤީންކަމުގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ނަފްސު ކުރިމަތިވާ ކޮންމެ ކަމެއްގައިމެ ސާބިތުކަމާއެކު ކުރިމަތިލުމަށް މަގުފަހިކޮށްދެއެވެ. އެއީ އުފާވެރިކަމެއް ނުވަތަ ހިތާމަވެރިކަމެއްނަމަވެސްމެއެވެ.
މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން ދިރިއުޅެމުންމިދާ ދުނިޔެއަށް ނަޒަރުހިންގާ ބަލާލާހިނދު ސުލްހަވެރިކަމާއި އަމާންކަމަކީ ޙާޞިލްކުރެވޭނޭކަމެއް ނޫންކަން ގިނަބަޔަކު ޤަބޫލުކުރާނެއެވެ. އެހެނީ ރަދީފްގައި އަމާންކަން ސިފަކޮށްދީފައިވަނީ ހަނގުރާމައާއި ދާހިލީ ހަމަނުޖެހުންތަކުން ސަލާމަތްވެފައިވުންކަމުގައިވާތީއެވެ. މިއަދު ދުނިޔޭގެ ކޮންމެވެސް ތަނެއްގައި ކޮންމެވެސް ހަނގުރާމައެއް މަދަނީ ނުވަތަ ދާޚިލީ ހަމަނުޖެހުމެއް ނުހިނގާ އެންމެ ވަގުތެއްވެސް ނުދެއެވެ. އެކަމުގެ ޚަބަރުތައް ތަކުރާރުކޮށް އަޅުގަނޑުމެންމިދަނީ އަހަމުންނެވެ. އަދި އަމާންކަން ޤައުމެއްގެ ނިސްބަތުން ކިރާލާއިރު ދާހިލީ ހަމަނުޖެހުމާއި ނަސްލީ ތަފާތުކުރުންތަކާއި ސިޔާސީ ދެބައިވުންތައް ނުފެންނަ އެއްވެސް ޤައުމެއްނެތޭ ދެންނެވިދާނެއެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ އިޖްތިމާއީ ނުވަތަ ވަކިވަކި މުޖުތަމަޢުގެ މެދުގައިވާ އަމާންކަމަށް ބަލާލާއިރު ނުވަތަ މަސައްކަތުގެ މާޙައުލުގައްޔާއި އާއިލާތަކަށް ބަލާލާއިރުވެސް ދެބަސްވުމާއި ދެކޮޅުވެރިވުން ނުހިމެނޭ އެއްވެސް މުޖުތަމައެއް ނުވާކަމުގައި ދެންނެވުމަކީ ދޮގަކަށްނުވާނެއެވެ. މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.
لَقَدْ خَلَقْنَا الإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ
"ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންރަސްކަލާނގެ އިންސާނާ ހައްދަވައި، ވަރުބަލިވުމާއި ގަދަ މަސައްކަތުގެ ތެރެއަށް ލެއްވީމެވެ." (البَلَد 04)
މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިރިއުޅުމުގެ އުޞޫލުތަކުގެ ތެރޭގައިހިމެނިގެންވާ ކަންތައްތަކެވެ. ބުރަކަންތައްތަކާއި ނުރުހޭ ކަންތައްތަކާއި މުސީބާތްތަކާއި، އުފާތަކާއި ހިތާމަތަކާއި، ދަތި އުނދަގޫ ވަގުތުތަކާއި ލުއިފަސޭހަ ވަގުތުތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ ދިރިއުޅުމުގައިވެސް ތަޖުރިބާ ކުރާނޭ ކަންކަމެވެ.
އެހެނީ މި ދުނިޔޭގައި އިންސާނާގެ މުޅި ހަޔާތަކީވެސް އިމްތިޚާނެއްކަމުގައި އިންސާނާ ޚަލްޤުކުރެއްވި ﷲ سبحانه وتعالى ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާތީއެވެ. އެކަލާންގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ.
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الأَمْوَالِ وَالأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ
"ހަމަކަށަވަރުން ތިމަންރަސްކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުން އިމްތިހާން ކުރައްވާހުށީމެވެ. (އެއީ) ބިރުވެރިކަމާއި ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެތެރެއިން ކަމެއް މެދުވެރިކުރެއްވުމުންނެވެ. އަދި މުދާތަކާއި ފުރާނަތަކާއި މޭވާތައް އުނިކުރެއްވުމުންނެވެ. އަދި ކެތްތެރިންނަށް އުފާވެރިކަމުގެ ޚަބަރު ކަލޭގެފާނު ދެއްވާށެވެ!" (البَقَرَة 155)
އެހެންކަމުން ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ މުސީބާތްތަކާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަކުރުމަށް އަދި އެ މުސީބާތްތަކުން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިފައިވާ ހަތިޔާރަކީ ކެތްތެރިކަންކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ޤަބޫލުކުރަންޖެހެއެވެ. ނަމަވެސް ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ހޯދުމުގެ މަޤާމުގައި ހަމައެކަނި ކެތްތެރިކަމަކީ އޭގެސަބަބުން މިދެންނެވުނު ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުން ހޯދޭނޭ މަގެއްނޫންކަމުގައިވެސް ދެނެގަންނަންޖެހެއެވެ.
ކަން މިހެން އޮތްނަމަވެސް ދުނިޔޭގެ ހަމަނުޖެހުމާއި އުނދަގޫތަކުގެ ތެރެއިންވެސް ނަފްސުގެ އަމާންކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުމަކީ އިންސާނުންނަށް ހާޞިލްކުރެވިދާނޭ އެއްޗެކެވެ. ޝައްކެތްވެސްނެތްގޮތުގައި މިދެންނެވުނު ނަފްސުގެ އަމާންކަން ހޯދުމަށްޓަކައި ގިރާކުރަންޖެހޭ ހުރަސްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އެންމެފުރަތަމަވެސް ކުރަންޖެހޭކަމަކީ އެ ހުރަސްތަކާއި އުނދަގޫތަކަކީ ކޮބައިކަން ދެނެގަނެ އެހުރަސްތައް ނައްތާލުމަށްޓަކައި ގޮތްތަކެއް ރޭވުމެވެ. މިކަމަކީ ހަމައެކަނި އަޅުގަނޑުމެން އެހުރަސްތައް ނައްތާލުމަށް ސިކުނޑީގައި ރާވާލާ ރޭވުމަކުން ނައްތާލެވޭނޭ ހުރަސްތަކެއްނޫނެވެ. އޭގެބަދަލުގައި ވިސްުނުންތެރިކަމާއެކު ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތަކެއް ކުރިއަށް އެޅިގެންނޫނީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް ކުރިމަތިވާ ހުރަސްތައް ނައްތައެއްނުލެވޭނެއެވެ.
ފުރަތަމަ ފިޔަވަޅަކީ ނަފްސުގެ އަމާންކަން ލިބުމަށް ހުރަސްއަޅާކަންތައްތަކަކީ ކޮބައިކަން ދެނެގަތުމެވެ. ކަމެއްގެ ހަޤީޤަތް ނޭންގި އެކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް މަސައްކަތެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ބަލި ދެނެގަތުމަކާނުލާ ބައްޔަށް ބޭހެއްނުކުރެވޭނެއެވެ. ދެވަނަ ފިޔަވަޅަކީ އެ ހުރަސްތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުގައިވާ ހުރަސްތަކެއްކަމާއި އެހުރަސްތަކާ ކުރިމަތިލެވޭނީވެސް އަމިއްލައަށްކަން ޤަބޫލުކުރުމެވެ. މިސާލެއްގެގޮތުން ދަންނަވާނަމަ ރުޅިއަކީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް ހުރަސްއަޅާ އެންމެބޮޑު އަދާވާތްތެރިޔާއެވެ. އެގޮތުން ތިމާގެ ހިތުގައި ރުޅިވެރިކަން ގަދަވެއްޖެނަމަ އޭގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ހަމަބުއްދި ގެއްލުވާލައެވެ. އަދި ތިމާއަށް ހެދޭ ނުހެދޭއެއްނޭންގި އަތުންފައިން ގޯސްހެދޭގޮތް މެދުވެރިވެއެވެ. އެފަދަ ހާލަތެއްގައި ހުރި މީހަކަށް ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުން ލިބޭނެބާވައެވެ؟ ނޫނެކެވެ. އެއީ ވާނޭކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން ރުޅިއަކީ ތިމާގެ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމަށްއޮތް ހުރަހެއްކަމުގައި ތިމާ ޤަބޫލުކުރަންޖެހެއެވެ. އަދި އެއީ ތިމާގެ އަމިއްލަނަފުސުގައިވާ ތިމާގެ އަދާވާތްތެރިއެއްކަން ޤަބޫލުކުރަންޖެހޭނެއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް ރުޅިއަކީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމަށް އޮތް ހުރަހެއްކަމަށް ހަމައެކަނި ޤަބޫލުކޮށް ތިމާއަކީ ރުޅި އަންނަމީހެއްނޫންކަމުގައި ޤަބޫލުކުރުމަކުންވެސް އެކަން ޙާޞިލެއްނުކުރެވޭނެއެވެ. އެފަދަ މީހަކު އެކަން އެޤަބޫލުކުރީ ހަމައެކަނި އާންމުމާނައިގެ ހުރަހެއްގެގޮތުގައެވެ. އަދި އެފަދައިން އޭނާ ޤަބޫލުކުރުމުން އޭނާއަށް އެހުރެވުނީ އަމިއްލަ ނަފްސުގައިވާ މައްސަލަތައް ޤަބޫލުކުރެވާފަދަ ހާލަތެއްގައެއްނޫނެވެ. ވީއިރު އޭނާއެކަމުން ސަލާމަތްވުމަކަށް ބޭނުމެއްނުވާނެއެވެ.
ހަމައެފަދައިން އިންސާނާގެ ދިރިއުޅުމުގައި ނަފްސުގެ އަމާންކަން ހާޞިލްކުރުމަށް ހުރަސްއަޅާކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އެތަކެއް ކަންތައްތަކެއް ފާހަގަކުރެވިދާނެއެވެ. އެގޮތުން ތިމާގެ އަމިއްލަ މައްސަލަތަކުގެ އިތުރުން އާއިލީ މައްސަލަތަކާއި، މާލީ ދަތިތަކާއި، މަސައްކަތުގެ މާޙައުލުގައި ކުރިމަތިވާ ހާސްކަމާއި، ނަފްސާނީ ގޮތުންނާއި ރޫހާނީ ގޮތުން ކުރިމަތިވާ އޮޅުންބޮޅުންތަކަކީވެސް ނަފްސުގެ އަމާންކަން ހޯދުމަށްހުރި ހުރަސްތަކެވެ. އަދި މިނޫނަސް މިފަދަ އެތަކެއް ސަބަބުތައް މިގޮތުން ފާހަގަކުރެވިގެންދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން ނަފްސުގެ އަމާންކަމާއި ރައްކާތެރިކަން ޙާޞިލްކުރެވޭނީ މިކަންކަމާއިމެދު ފިޔަވަޅުއެޅި ހައްލުހޯދިގެންނެވެ.
ނަފްސުގެ ހިތްހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަމުގެ މަޢުލޫއަކީ އެމަޢުލޫއެއްގައި މުޅި ދުނިޔޭގެ އެންމެހާ އިންސާނުން ހިމެނި އާންމުވެފައިވާ މަޢުލޫއެކެވެ. އެހެނީ މި ދުނިޔޭގައި މާތް ﷲ سبحانه وتعالى ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ ކޮންމެ އިންސާނަކީވެސް އޭނާގެ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަމަށް އެދޭ މީހެކެވެ. އެކަން ހާޞިލްކުރުމަށް ކަރުހިއްކައިގެންފައިވާ މީހެކެވެ. މި އިޙްސާސަކީ ނުވަތަ ނަފްސުގެ އަމާންކަމާއި ހަމަޖެހުން ހޯދުމުށް އިންސާނާގެ ހިތުގައި އުފެދޭ ޖަޒުބާތަކީ ހަމައެކަނި މިއަދުގެ ދުނިޔޭގެ ހާލަތާއި ގުޅިފައިވާކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންނަމަވެސް މީގެ އެތައްޒަމާންތަކެއް ކުރިންސުރެ މުޅި އިންސާނީ ނަސްލު އަންނަނީ މިކަން ހާޞިލްވޭތޯ މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ.
އިންސާނީ ދަރިފަސްކޮޅުގެ ފެށުމާއި ހަމައިންނެވެ. އެކަމުގައި ވަކި ކުލައެއް، ދަރިފަސްކޮޅެއް، ނަސްލެއް، ދީނެއް، ޤައުމެއް، އުމުރެއް، ޖިންސެއް، މުއްސަންޖެއް ފަޤީރެއް އިސްތިސްނާކުރުމެއް ނެތިއެވެ.
ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ޙާޞިލްކުރުމުގައި އެކި އިންސާނުންވަނީ އެކިއެކި މަގުތައް ބަލާ ތަޖުރިބާކޮށްފައެވެ. އެގޮތުން އެއްބަޔަކު ދުނިޔޭގެ މާއްދީ ތަނަވަސްކަމުން އެކަން ޙާޞިލްކުރުމަށް އަރުވާޖަހާފައިވާއިރު އަނެއްބަޔަކު މަސްތުވާތަކެތީގެ އެހީގައި އެކަން ޙާޞިލްކުރެވޭތޯ އެކަމުގެ ތެރޭގައި ޣަރަޤުވެފައިވެއެވެ. އަދި އެނެއްބަޔަކު ލަވައާއި މިއުޒިކުން މި ހިތްހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރާއިރު އަނެއްބަޔަކު އެބައިމީހުންގެ އަނބިން ނުވަތަ ފިރިންގެ ފުށުން މި ހިތްހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރެއެވެ. އަދި އަނެއްބަޔަކު އެބައިމީހުން ދުނިޔޭގައި ކުރިއަށްދާ ރޮނގަކުން އިތުރު ކުރިއެރުންތައް ހޯދުމުންނާއި ނުވަތަ އެބައިމީހުންގެ ދަރިން ހޯދާ ކާމިޔާބީތަކުން ނަފްސުގެ ހިތްހަމަޖެހުން ހޯދޭތޯ ބަލަމުންގެންދެއެވެ. އަދި މި ލިސްޓް މިގޮތުގައި އެތައް ކަމަކުން އިތުރުވެ ފުޅާވަމުންދާކަމީ މިއަދު ހަމައެކަނި އަޅުގަނޑުމެންގެ މި ކުޑަކުޑަ މުޖުތަމައަށް ބަލާލުމުންވެސް ފެނިގެންދާނޭ ހަޤީޤަތެކެވެ.
އިސްވެދެންނެވުނު ފަދައިން ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ހޯދުމުގެ ވާދައިގައި މިއަދުގެ ދުނިޔޭގައި ވަނީ އިތުރު ކަންތައްތަކަކަށްވެސް ބަރޯސާވާންޖެހިފައި ކަމުގައި ބައެއްމީހުން ދަނީ ޤަބޫލުކުރަމުންނެވެ. އެފަދަމީހުން ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި މިޒަމާނުގެ ޓެކްނޮލޮޖީގެ އާ އީޖާދުތަކާއި ހޯދުންތަކާއެކު އިންސާނީ ހަށިތަކަށާއި ސިކުނޑިތަކަށް ޖިސްމާނީގޮތުން އިތުރު ލުއިކަމެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ. އަދި އޭގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑަށް އަރާމުލިބި ނަފްސު ހަމަޖެހި ރައްކާތެރިކަމުގެ އިޙްސާސް ކުރެވިގެންދާނެއެވެ.
މިޒަމާނުގެ ހީތައް މިހެން ހުރިކަމުގައިވީނަމަވެސް މިއަދުގެ ދުނިޔޭގައި އިޤްތިޞާދީ ގޮތުންނާއި ސައިންސްގެ ރޮނގުގައި އެންމެ ކުރިއަރާފައިވާ ދުނިޔޭގެ "ސުޕަރ ޕަވަރ" ކަމުގައި ގިނަބަޔަކު އިއުތިރާފްވާ އެމެރިކާއަށް ބަލާލުމުން އެއީ ހަޤީޤީތާއި ދިމާ އިދިކޮޅު ވިސްނުމެއްކަމުގައި ފާހަގަކުރަންޖެހެއެވެ. އެހެނީ އެމެރިކާގެ އާބާދީގެ ބޮޑެތި މީހުންގެ ތެރެއިން 20 މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަމީހުން ޑިޕްރެޝަންފަދަ ނަފްސާނީ ބަލިތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް ވެފައިވާކަން ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ހާމަވެފައި އޮތުމުންނެވެ. ޑިޕްރެޝަންފަދަ ނަފްސާނީ ބަލިމަޑުކަން އިންސާނާއަށް ކުރިމަތިވަނީ ކީއްވެގެން ހެއްޔެވެ؟ ޝައްކެތްނެތްގޮތުގައި އެއީ ނަފްސުގެ އިތުބާރު ގެއްލުމާއި ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ހާޞިލްނުކުރެވުމުގެ ނަތީޖާއެވެ. 2000 ވަނަ އަހަރުގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާލާއިރު އަމިއްލައަށް މަރުވާ މީހުންގެ ނިސްބަތް އެޤައުމުގައި އެއިޑްސް ޖެހިގެން މަރުވާމީހުންނަށްވުރެ ދެގުނަ އިތުރެވެ. ނަމަވެސް މިއަދުގެ މީޑިއާގައި އެޤައުމުގައި އެއިޑްސް ޖެހިގެން މަރުވާ މީހުންގެ ނިސްބަތް ބޮޑުކަމުގެ ވާހަކަ ފެތުރެމުންދާއިރު މިވާހަކައަށް އިޝާރާތްކުރެވިގެން ނުދެއެވެ. އަދި ހަމަ މާރާމާރީއާއި މިފަދަ ހަމަލާތަކުގައި މީހުން މަރުވާމިންވަރު އެތައް ގުނައެއް އިތުރުވަމުންދާއިރު މިފަދަ ގޮތްގޮތުން މަރުވާމީހުންގެ އަދަދައްވުރެވެސް އަމިއްލައަށް މަރުވާ މީހުންގެ ޢަދަދު އެޤައުމުގައި މާބޮޑަށްވެސް އިތުރެވެފައިވާކަން ތަފާސްހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ.
އިސްވެދެންނެވުނު ހަޤީޤަތްތައް އެގޮތުގައި ސިފަވަމުންދާއިރު ތަހުޒީބާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ކުރިއެރުންތަކުން ނަފްސުގެ ހިތްހަމަޖެހުން ޙާޞިލް ނުވާނޭކަން މިދަނީ ހާމަވަމުންނެވެ. އޭގަބަދަލުގައި ޓެކްނޮލޮޖީގެ މިފަސޭހަތަކާއިއެކު އަޅުގަޑުމެންނަށް މިދެވެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކާބަފައިން ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ޙާޞިލްކޮށްފައިވާ މިންވަރަށްވުރެވެސް ދުރަށްކަމުގައި ދަންނަވަންޖެހެއެވެ.
މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ގިނަބަޔަކު ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި ތިމާގެ އަމިއްލަ އުފާތަކާއި ގުޅުވާލައެވެ. އެގޮތުން އެފަދަ އަމިއްލަ އުފާތައް އަޅުގަނޑުމެންކުރާ ގިނަ ކަންތައްތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހާޞިލް ކުރެވިދާނެއެވެ. އެގޮތުން ފައިސާއާއި، މުދާވެރިކަމާއި ޖިންސީ އެދުންވެރިކަމުގެ ގުޅުންތަށް ފަދަ ކަންކަމުން މިފަދަ އުފާތައް ޙާޞިލްކުރެވިދާނެއެވެ. އެކަމަކު އެފަދަ އުފާތަކާއި ހިތްހަމަޖެހުމަކީ ގިނަވަގުތުތަކަކަށް ދެމިގެންދާނޭ ހިތްހަމަޖެހުމެއް ނުވަތަ އުފާވެރިކަމެއް ނޫނެވެ. އެފަދަ އުފާތަކާއި ހިތްހަމަޖެހުމަކީ އެކަމެއް ހާޞިލް ކުރެވޭވަގުތެއްގައި އެކަނި ތިމާއާއެކުގައިވާ ހިތްހަމަޖެހުމެކެވެ. އެފަދައިން އެފަދަ ކަންކަމުގައި ގިނަގިނައިން މަޝްޢޫލުވެ އުޅުމުން އެވަގުތުތަކުގައި އެކަމުގެ އުފާ ޙާޞިލްކުރެވުނުނަމަވެސް ހަޤީޤަތުގައި އެފަދަ ކަންކަމުން އޭނާއަށް ލިބޭ ވޭނާއި ނަފްސުގެ ވަރުބަލިކަން އިތުރުވެ އަމިއްލަނަފުސުގެ އިތުބާރުގެއްލިގެންދެއެވެ. ވީއިރު އެއީ ހަޤީޤީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމެއް ނޫނެވެ. އެފަދަ އުފާތަކުން ނަފްސުގެ އަމާންކަމެއް ހާޞިލެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ނަމަވެސް އެފަދަ ވަގުތީ އުފާތައް ހަޤީޤަތުގައި ތިމާ ގެންދަނީ ނަފްސުގެ އަމާންކަމާއި ދުރަށެވެ. އެފަދަ އުފާތަކަށްފަހު ތިމާ އެކަނިވެރިވާ ވަގުތުތަކުގައްޔާއި އަދި ދުނިޔޭގެ ސުންނަތުގެ ދަށުން ތިމާއަށް ކުރިމަތިވާ ދަތި މުސީބާތްތަކުގެ ވަގުތުގައި ތިމާއަށް އިތުރު ހާސްކަން މެނުވީ އެއުފާތައް ގެނެސްދޭކަމުގައިނުވެއެވެ. ހަޤީޤީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމަކީ ތިމާގެ ހިތުގައި ދިރިއުޅުމާއިމެދު އުފެދޭ ޔާޤީންކަމެވެ. އަދި އެ ޔަޤީންކަމުގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ނަފްސު ކުރިމަތިވާ ކޮންމެ ކަމެއްގައިމެ ސާބިތުކަމާއެކު ކުރިމަތިލުމަށް މަގުފަހިކޮށްދެއެވެ. އެއީ އުފާވެރިކަމެއް ނުވަތަ ހިތާމަވެރިކަމެއްނަމަވެސްމެއެވެ.
މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން ދިރިއުޅެމުންމިދާ ދުނިޔެއަށް ނަޒަރުހިންގާ ބަލާލާހިނދު ސުލްހަވެރިކަމާއި އަމާންކަމަކީ ޙާޞިލްކުރެވޭނޭކަމެއް ނޫންކަން ގިނަބަޔަކު ޤަބޫލުކުރާނެއެވެ. އެހެނީ ރަދީފްގައި އަމާންކަން ސިފަކޮށްދީފައިވަނީ ހަނގުރާމައާއި ދާހިލީ ހަމަނުޖެހުންތަކުން ސަލާމަތްވެފައިވުންކަމުގައިވާތީއެވެ. މިއަދު ދުނިޔޭގެ ކޮންމެވެސް ތަނެއްގައި ކޮންމެވެސް ހަނގުރާމައެއް މަދަނީ ނުވަތަ ދާޚިލީ ހަމަނުޖެހުމެއް ނުހިނގާ އެންމެ ވަގުތެއްވެސް ނުދެއެވެ. އެކަމުގެ ޚަބަރުތައް ތަކުރާރުކޮށް އަޅުގަނޑުމެންމިދަނީ އަހަމުންނެވެ. އަދި އަމާންކަން ޤައުމެއްގެ ނިސްބަތުން ކިރާލާއިރު ދާހިލީ ހަމަނުޖެހުމާއި ނަސްލީ ތަފާތުކުރުންތަކާއި ސިޔާސީ ދެބައިވުންތައް ނުފެންނަ އެއްވެސް ޤައުމެއްނެތޭ ދެންނެވިދާނެއެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ އިޖްތިމާއީ ނުވަތަ ވަކިވަކި މުޖުތަމަޢުގެ މެދުގައިވާ އަމާންކަމަށް ބަލާލާއިރު ނުވަތަ މަސައްކަތުގެ މާޙައުލުގައްޔާއި އާއިލާތަކަށް ބަލާލާއިރުވެސް ދެބަސްވުމާއި ދެކޮޅުވެރިވުން ނުހިމެނޭ އެއްވެސް މުޖުތަމައެއް ނުވާކަމުގައި ދެންނެވުމަކީ ދޮގަކަށްނުވާނެއެވެ. މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.
لَقَدْ خَلَقْنَا الإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ
"ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންރަސްކަލާނގެ އިންސާނާ ހައްދަވައި، ވަރުބަލިވުމާއި ގަދަ މަސައްކަތުގެ ތެރެއަށް ލެއްވީމެވެ." (البَلَد 04)
މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިރިއުޅުމުގެ އުޞޫލުތަކުގެ ތެރޭގައިހިމެނިގެންވާ ކަންތައްތަކެވެ. ބުރަކަންތައްތަކާއި ނުރުހޭ ކަންތައްތަކާއި މުސީބާތްތަކާއި، އުފާތަކާއި ހިތާމަތަކާއި، ދަތި އުނދަގޫ ވަގުތުތަކާއި ލުއިފަސޭހަ ވަގުތުތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ ދިރިއުޅުމުގައިވެސް ތަޖުރިބާ ކުރާނޭ ކަންކަމެވެ.
އެހެނީ މި ދުނިޔޭގައި އިންސާނާގެ މުޅި ހަޔާތަކީވެސް އިމްތިޚާނެއްކަމުގައި އިންސާނާ ޚަލްޤުކުރެއްވި ﷲ سبحانه وتعالى ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާތީއެވެ. އެކަލާންގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ.
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الأَمْوَالِ وَالأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ
"ހަމަކަށަވަރުން ތިމަންރަސްކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުން އިމްތިހާން ކުރައްވާހުށީމެވެ. (އެއީ) ބިރުވެރިކަމާއި ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެތެރެއިން ކަމެއް މެދުވެރިކުރެއްވުމުންނެވެ. އަދި މުދާތަކާއި ފުރާނަތަކާއި މޭވާތައް އުނިކުރެއްވުމުންނެވެ. އަދި ކެތްތެރިންނަށް އުފާވެރިކަމުގެ ޚަބަރު ކަލޭގެފާނު ދެއްވާށެވެ!" (البَقَرَة 155)
އެހެންކަމުން ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ މުސީބާތްތަކާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަކުރުމަށް އަދި އެ މުސީބާތްތަކުން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިފައިވާ ހަތިޔާރަކީ ކެތްތެރިކަންކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ޤަބޫލުކުރަންޖެހެއެވެ. ނަމަވެސް ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމާއި އަމާންކަން ހޯދުމުގެ މަޤާމުގައި ހަމައެކަނި ކެތްތެރިކަމަކީ އޭގެސަބަބުން މިދެންނެވުނު ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުން ހޯދޭނޭ މަގެއްނޫންކަމުގައިވެސް ދެނެގަންނަންޖެހެއެވެ.
ކަން މިހެން އޮތްނަމަވެސް ދުނިޔޭގެ ހަމަނުޖެހުމާއި އުނދަގޫތަކުގެ ތެރެއިންވެސް ނަފްސުގެ އަމާންކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުމަކީ އިންސާނުންނަށް ހާޞިލްކުރެވިދާނޭ އެއްޗެކެވެ. ޝައްކެތްވެސްނެތްގޮތުގައި މިދެންނެވުނު ނަފްސުގެ އަމާންކަން ހޯދުމަށްޓަކައި ގިރާކުރަންޖެހޭ ހުރަސްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އެންމެފުރަތަމަވެސް ކުރަންޖެހޭކަމަކީ އެ ހުރަސްތަކާއި އުނދަގޫތަކަކީ ކޮބައިކަން ދެނެގަނެ އެހުރަސްތައް ނައްތާލުމަށްޓަކައި ގޮތްތަކެއް ރޭވުމެވެ. މިކަމަކީ ހަމައެކަނި އަޅުގަނޑުމެން އެހުރަސްތައް ނައްތާލުމަށް ސިކުނޑީގައި ރާވާލާ ރޭވުމަކުން ނައްތާލެވޭނޭ ހުރަސްތަކެއްނޫނެވެ. އޭގެބަދަލުގައި ވިސްުނުންތެރިކަމާއެކު ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތަކެއް ކުރިއަށް އެޅިގެންނޫނީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް ކުރިމަތިވާ ހުރަސްތައް ނައްތައެއްނުލެވޭނެއެވެ.
ފުރަތަމަ ފިޔަވަޅަކީ ނަފްސުގެ އަމާންކަން ލިބުމަށް ހުރަސްއަޅާކަންތައްތަކަކީ ކޮބައިކަން ދެނެގަތުމެވެ. ކަމެއްގެ ހަޤީޤަތް ނޭންގި އެކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް މަސައްކަތެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ބަލި ދެނެގަތުމަކާނުލާ ބައްޔަށް ބޭހެއްނުކުރެވޭނެއެވެ. ދެވަނަ ފިޔަވަޅަކީ އެ ހުރަސްތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުގައިވާ ހުރަސްތަކެއްކަމާއި އެހުރަސްތަކާ ކުރިމަތިލެވޭނީވެސް އަމިއްލައަށްކަން ޤަބޫލުކުރުމެވެ. މިސާލެއްގެގޮތުން ދަންނަވާނަމަ ރުޅިއަކީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުން ހޯދުމަށް ހުރަސްއަޅާ އެންމެބޮޑު އަދާވާތްތެރިޔާއެވެ. އެގޮތުން ތިމާގެ ހިތުގައި ރުޅިވެރިކަން ގަދަވެއްޖެނަމަ އޭގެ ސަބަބުން ތިމާގެ ހަމަބުއްދި ގެއްލުވާލައެވެ. އަދި ތިމާއަށް ހެދޭ ނުހެދޭއެއްނޭންގި އަތުންފައިން ގޯސްހެދޭގޮތް މެދުވެރިވެއެވެ. އެފަދަ ހާލަތެއްގައި ހުރި މީހަކަށް ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުން ލިބޭނެބާވައެވެ؟ ނޫނެކެވެ. އެއީ ވާނޭކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން ރުޅިއަކީ ތިމާގެ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމަށްއޮތް ހުރަހެއްކަމުގައި ތިމާ ޤަބޫލުކުރަންޖެހެއެވެ. އަދި އެއީ ތިމާގެ އަމިއްލަނަފުސުގައިވާ ތިމާގެ އަދާވާތްތެރިއެއްކަން ޤަބޫލުކުރަންޖެހޭނެއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް ރުޅިއަކީ ނަފްސުގެ ހަމަޖެހުމަށް އޮތް ހުރަހެއްކަމަށް ހަމައެކަނި ޤަބޫލުކޮށް ތިމާއަކީ ރުޅި އަންނަމީހެއްނޫންކަމުގައި ޤަބޫލުކުރުމަކުންވެސް އެކަން ޙާޞިލެއްނުކުރެވޭނެއެވެ. އެފަދަ މީހަކު އެކަން އެޤަބޫލުކުރީ ހަމައެކަނި އާންމުމާނައިގެ ހުރަހެއްގެގޮތުގައެވެ. އަދި އެފަދައިން އޭނާ ޤަބޫލުކުރުމުން އޭނާއަށް އެހުރެވުނީ އަމިއްލަ ނަފްސުގައިވާ މައްސަލަތައް ޤަބޫލުކުރެވާފަދަ ހާލަތެއްގައެއްނޫނެވެ. ވީއިރު އޭނާއެކަމުން ސަލާމަތްވުމަކަށް ބޭނުމެއްނުވާނެއެވެ.
ހަމައެފަދައިން އިންސާނާގެ ދިރިއުޅުމުގައި ނަފްސުގެ އަމާންކަން ހާޞިލްކުރުމަށް ހުރަސްއަޅާކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އެތަކެއް ކަންތައްތަކެއް ފާހަގަކުރެވިދާނެއެވެ. އެގޮތުން ތިމާގެ އަމިއްލަ މައްސަލަތަކުގެ އިތުރުން އާއިލީ މައްސަލަތަކާއި، މާލީ ދަތިތަކާއި، މަސައްކަތުގެ މާޙައުލުގައި ކުރިމަތިވާ ހާސްކަމާއި، ނަފްސާނީ ގޮތުންނާއި ރޫހާނީ ގޮތުން ކުރިމަތިވާ އޮޅުންބޮޅުންތަކަކީވެސް ނަފްސުގެ އަމާންކަން ހޯދުމަށްހުރި ހުރަސްތަކެވެ. އަދި މިނޫނަސް މިފަދަ އެތަކެއް ސަބަބުތައް މިގޮތުން ފާހަގަކުރެވިގެންދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން ނަފްސުގެ އަމާންކަމާއި ރައްކާތެރިކަން ޙާޞިލްކުރެވޭނީ މިކަންކަމާއިމެދު ފިޔަވަޅުއެޅި ހައްލުހޯދިގެންނެވެ.
No comments:
Post a Comment